Odam anatomiyasi

To’sh-qovurg’a bo’g’imlari
 
Qovurga’ning oldingi uchi qovurga’ tog’ayi
236. Qovurg’a, umurtqa va to’shning 
bo’g’im hamda boylamlari. 
(V juft qovurg’ani V ko’krak umurtqasi 
va to’sh suyagining tegishli chuqurchasi 
bilan brikuvi.)
bilan yakunlanadi. 
 
Qovurga’ning suyak qismi qovurga’ tog’ayi 
bilan qovurg’atog’ay bo’g’imi, 
articulationes 
costochondrales 
(ras. 235), orqali brikadi. 
Qovurga’ning suyakusti pardasi tegishli 
qovurg’a tog’ayining tog’ayusti pardasiga 
davom etib ketadi va bo’g’imning o’si esa yosh 
o’tgan sari oxaklanib ketadi. I qovurga’ning 
qovurg’a tog’ayi to’sh bilan qo’shilib ketadi. II 
– VII qovurg’alarning qovurg’a tog’aylari 
to’shning qovurg’a o’ymasiga brikib, to’sh-
qovurg’a 
bo’g’imi, 
articulationes 
sternocostales 
(ras. 236, 235), ni hosil qiladi. 
Bu bo’g’imlarning bo’shliqlari tor, vertikal 
joylashgan yoriqdan iborat bo’lib, II qovurg’a 
bog’im 
bo’shlig’ida 
bo’g’imichi 
to’sh-
qovurg’a 
boylami, 
lig. 
sternocostale 
intraarticulare, 
joylashgan. Bu boylam II 
qovurg’aning qovurg’a tog’ayidan boshlanib, 
to’sh suyagining dasta va tanasi birlashgan 
joyga kelib brikadi.
Boshqa to’sh-qovurg’a bo’g’imlarida bu 
boylam sust yoki umuman rivojlanmagan 
bo’ladi.
Bu bo’g’imlarning bo’g’im kapsulalari 
qovurg’a tog’ayining tog’ayusti pardasidan 
hosil bo’lib, bo’g’imning oldingi qismida 
kuchliroq rivojlangan nursimon boylam, 
ligg. 
sternocostalia radiata, 
bilan mustaxkamlanib 
turadi. Bu boylamlar nursimon shakilda 
qovurg’a tog’ayining oxiridan boshlanib to’sh 
suyagining oldingi va orqa yuzalaridan o’tadi
hamda qarama qarshi tomondan kelayotgan shu 
nomli boylam bilan kesishma hosil qiladi. Shu 
bilan birga bu boylam to’shning oldingi va orqa 
yuzasida o’zidan yuqori va pastda joylashgan 
shu bomli boylamlar bilan ham qo’shilib ketadi. 
buning natijasida to'sh suyagi’i qoplab turuvchi 
qattiq fibroz qavat – to’sh membranasi, 
membrana sterni,
hosil bo’ladi.
VI – VII qovurg’a tog’aylaridan kelayotgan 
tutam tolalari pastga va medial tomonga qiyshiq 
yo’nalib xanjarsimon o’siqqa brikadi va 
qovurg’a-xanjarsimon 
boylamlar, 
ligg. 
costoxiphoidea,
ni hosil qiladi.
Bundan tashqari qovurg’alaк oralig’ida ichki 
va tashqi qovurg’alararo membrana joylashgan 
(ras. 234, 235).
Tashqi 
qovurg’alararo 
membrana, 
membrana intercostalis externa,
ko’krak 
qafasining 
oldingi 
yuzasida, 
qovurg’a 
tog’aylari soxasida yotadi. Uning tutamlarini 
hosil qiluvchi tolalar tog’ayning pastki 
qirg’og’idan boshlanadi va pastga hamda 
oldinga yo’nalib, pastda yotuvchi qovurg’aning 
yuqorigi 
qirg’og’iga 
brikadi. 
Ichki 
qovurg’alararo 
membrana,
 
membrana 
intercostalis interna,
qovurg’alar orasining 
orqa tomonida joylashadi. Uning tolalari 
qovurg’aning yuqorigi qirg’og’idan boshlanadi 
va yuqoriga hamda oldinga yo’nalib, yuqorida 
yotuvchi qovurg’aning pastki qirg’og’iga 
brikadi. Membranalar joylashgan soxada 
qovurg’alararo muskullar mavjud emas. Ikkala 
membrana qovurg’a oralig’ini mustahkamlab 
turadi.
V dan IX gacha bo’lgan qovurg’alarning 
tog’aylari bir birlari bilan zoch briktiruvchi 
to’qima 
va 
tog’aylararo 
bo’g’imlar, 
articulationes interchondrales,
orqali brikadi.

---

Страница | 137