Страница | 172
Tirsakkaft bo’g’imida bo’g’im diski hali
shakillanmagan, tirsak suyagi distal epifizining
tog’ayiga brikkan holatda bo’ladi. Bo’g’im
kapsulasi yupqa. Kaftning suyaklari suyak
murtaklaridan tashkil topgan bo’lib, shakillanib
yetilgan suyaklardan shakli bo’yicha ancha farq
qiladi va shuning uchun tirsakkaft va kaft
bo’g’imlarida
xarakat ancha tormozlangan
bo’ladi. Bo’g’imlarning shakillanishi kaft
suyaklarining suyaklanishi bilan paralel holatda
sodir bo’ladi.
Yangi tug’ilgan chaqaloqning chanoqson
bo’g’imining ko’st kosasi deyarli yassi, katta
odamlarda bo’g’imning
tomini hosil qiluvchi
qismi esa rivojlanmagan bo’ladi. shuning
uchun
son
suyagining
boshchasi
ko’st
kosasidan tashqarida xattoki undan yuqorida
ham joylashgan bo’ladi. bo’g’im kapsulasi
tarang
tortilgan,
boylamlardan
faqatgina
yonbosh-son bo’g’imi yaxshi ruvojlangan
bo’ladi. 4 – 7 yoshda son suyagining boshchasi
ko’s
kosasida mustahkam joylashadi, 12 – 14
yoshlarda esa bo’g’im to’liq shakillanib
bo’ladi.
Yangi tug’ilgan chaqaloqning tizza bo’g’imi,
zich,
tarang
tortilgan,
yetarli
darajada
rivojlanmagan menisklar (ular briktiruvchi
to’qimali plastinkalardan tashkil topgan
bo’ladi), kalta krestsimon boylamlar,
bilan
ajiralib turadi. Bo’g’imning to’liq
shakillanishi10 – 12 yoshda sodir bo’ladi.
Chaqaloqning boldirkaft va oyoq kaftining
(kaftning) bo’g’imlarida yupqa kapsulalar,
kuchsiz
rivojlangan
boylamlar
mavjud.
Bo’gimlarning keyingi rivojlanishi bolaning
turishi va yurishi ta’siri ostida oyoq kafti
suyaklarining suyaklanishi bilan paralel holatda
davom etadi.
Chaqaloqning chakka-pastkijag’ bo’g’imida
bo’g’im
do’mboqchasi
unchalik
rivojlanmagan,
bo’g’im
diski
esa
diferessiallashgan
bo’lib,
kattalarnikini
eslatuvchi darajada rivojlangan bo’ladi.
Simfizlar
briktiruvchi
qo’qimalardan
ribojlanadi.
Umurtqaning
segmentatsiyasi boshlanishi
bilanoq, umurtqa tanalari murtaklarining
orasida umirtqalararo disklar hosil bo’ladi. Bu
disklarning ichki qismlari dildiroq yadroga
o’tib ketuvchi tolalai brikturuvchi to’qimadan
iborat bo’ladi. Tashqi qism zich briktiruvchi
to’qimadan tashkil topgan bo’lib, fibroz halqani
hosil qiladi.
Qov
simfizining
rivojlanishida
qov
suyaklarining tog’ay uchlari tolali tog’ay bilan
to’ladi, lekin uning ichida, suyaklarni butunlay
ajiratib turmaydigan, uncha katta bo’lmagan
yoriqsimon bo’shliq qoladi.
Sindesmozlar (boylamlar, choklar) brikti-
ruvchi to’qimadan shakillanadi.
Boylamlarning
shakillanishi
bo’g’im
kapsulasining rivojlanishi bilan paralel holatda
sodir bo’ladi.
Bosh qutisi va
yuz suyaklarinig bir butun
qilib
birlashtiruvchi
choklar
ham
briktiruvchito’qimadan tashkil topadi.
Suyaklarning
o’sishi
va
bir
biriga
yaqinlashishi
tufayli
choklar
orasidagi
briktiruvchi to’qima kamayib boradi, kattalarda
esa u sekin asta suyaklanib boradi, ya’ni
sinostoz (sindesmozning suyaklanishi) ga
aylanadi.
Suyaklarning orasida tog’ay modeli asosida
to’g’ayli brikishlar hosil bo’ladi. Masalan
tog’ay to’qimasi kalla asosining suyaklari,
dumg’aza, dum,
chanoq va boshqalarni
briktiradi. Keyinchalik dumg’aza va dum
orasida hamda chanoq suyaklarining orasida
joylashgan tog’ay brikuvlarda suyaklanish
nuqtalari hosil bo’la boshlaydi va sekin asta
suyak brikmalariga aylanib ketadi.
skeletning
boshqa
qismlarida
tog’ay
brikmalar
suyaklanmaydi, bu yerlarda doimiy bo’lgan
sinxondrozlar hosil bo’ladi. Masalan, kalla
asosi sohasida.
Dostları ilə paylaş: