ATLAS ODAM ANATOMIYASI I-TOM SINELNIKOV (O\'zbekcha)
284. Suyakning rivojlanishi (yarimsxematik). 1 – mezinximal hujayralarning to’planishi (tog’ayoldi holati); 2 – bo’lajak bo’g’imning bo’shliq o’rni; 3 – tog’ayusti pardasi; 4 – suyakusti pardasi; 5 – bo’g’im bo’shlig’i; 6 – bo’g’im kapsulasi; 7 – bo’g’im to’gayi; 8 – bo’g’im diski; 9 – menisk. larga ega bo’lgan menisklar (tizza bo’g’imi) va
bo’’gim bo’shlig’ini ikki izolatsiyalangan
bo’shliqqa bo’luvchi – disklar (chakka-pastki
jag’, to’sh-o’mrov) ga aylanadi.
Yangi tug’ilgan chaqaloqning mirtqalararo
disklari katta yoshdagi odamnikiga nisbatan
kattaroq o’lchamda bo’ladi. qari odamlarda
disklarning
elastikligi
kamayib
ularda
suyaklanish o’choqlari hosil bo’ladi. bu jarayon
oldingi bo’ylama boylamda ham kuzatiladi.
Yangi
tug’ilgan
chaqaloqning
bo’g’imlarida, katta odamlar bo’g’imidagi
barcha elementlar mavjud. Bo’g’im yuzasi
shaklining keyingi ruvojlanishi va modellanishi
nasliy programma va atrof muhitning ta’siri
ostida rivojlanadi.
Yangi tug’ilgan chaqaloqning bo’g’imlari
katta odamning bo’g’imlaridan ma’lum bir
xarakterlari bilan farqlanadi (ras. 285, 286).
Yangi tug’ilgan chaqaloqning yelka bo’g’imi
kurakda baland bo’lmagan bo’g’im labi bilan
o’ralgan, yassi oval bo’g’im chuqurligiga ega
bo’ladi. Bo’g’im kapsulasi yo’g’onlashgan,
tumshuqsimon-yelka
boylami
esa
kalta
bo’lgani uchun bo’g’imda xarakat cheklangan.
4 – 7 yoshda bo’g’im chuqurchasi chuqur
lashadi, bo’g’im kapsulasi erkinlashadi,
tumshuqsimon-yelka boylami uzunlashadi,
bo’g’im kattalar bo’g’imi ko’rinishini oladi.
Yangi tug’ilgan chaqaloqning tirsak
bo’g’imi kuchsiz rivojlangan boylamlar va
tarang tortilgan bo’g’im kapsulasi bilan
kattalarnikidan farq qiladi. Bo’g’imning
rivojlanishi 13 – 14 yoshgacha davom etadi.