O‘lchash vositalarini qiyoslash va kalibrlash

Tayanch so‘zlar: 
qiyoslash laboratoriyasi, malaka oshirish, mutaxassis, 
titrash, shovqin. 
Nazorat savollari 
1.
 
Qiyoslash laboratoriyalarining majburiy shartlari.
 
2.
 
Laboratoriyadagi harorat rejimiga qo‘yilgan talablar.
 
3.
 
Elektr o‘lchash asboblarini qiyoslash xonasiga qo‘yiladigan talablar.
 
4.
 
Ish vaqtining yillik fondi. 

---

52 
V-bob. METROLOGIK XIZMATDA QIYOSLASH VA KALIBRLASH 
ISHLARINI TUTGAN O‘RNI. 
 
 
1. Ishlab chiqarish va uning tarmoqlarida metrologik xizmat va metrologik 
ta’minot; 
2. Metrologik faoliyatning tashkiliy va huquqiy asoslari; 
3. Metrologik ta’minotning asosiy maqsadi va vazifasi; 
4. O‘lchashlarning bajarish usuliyatlari; 
5. Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO). 
O‘lchash informatsiyasiga nafaqat miqdor bo‘yicha talablar, balki sifat 
bo‘yicha ham talablar qo‘yiladi. Bunga uning (o‘lchashning) aniqligi, 
ishonchliligi, tan narxi va samaradorligi kabi tavsiflar kiradi.
Bu sifat tavsiflarining barchasini asosida metrologik ta’minot yotadi. Metrologik 
ta’minotni shunday ta’riflash mumkin: 
−
o‘lchashlar birliligini ta’minlash va talab etilgan aniqlikka erishish uchun 
zarur bo‘lgan texnikaviy vositalar, tartib va qoidalarning, me’yorlarning, ilmiy 
va tashkiliy asoslarning belgilanishi va tadbiq etilishi.
Ushbu tavsifdan kelib chiqib aytish mumkinki, metrologik ta’minotning asosiy 
vazifasiga quyidagilar kiradi: 
•
o‘lchash vositalarining ishga yaroqliligini tashkil etish, ta’minlash va tadbiq 
etish; 
•
o‘lchashlarni amalga oshirish, uning natijalarini qayta ishlash va tavsiya etish 
borasidagi me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqish va tadbiq etish; 
•
hujjatlarni ekspertizadan o‘tkazish; 
•
o‘lchash vositalarining davlat sinovlari; 
•
o‘lchash vositalarining va uslublarining metrologik attestatsiyasi va 
hokazolar.