Олий таълим муассасалари бўлажак муҳандис-педагогларининг касбини эгаллаш малакаларини аниқлаш ва ривожлантириш технологиясини такомиллаштириш

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA
O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI
MATEMATIKA VA KOMPYUTER ILMLARI FAKULTETI 
“Amaliy matematika” kafedrasi 
 
FAN: TARMOQ TEXNOLOGIYALARI VA ADMINISTRLASHTIRISH
 
Mavzu: INTERNET – GLOBAL KOMPYUTER TARMOG‘I

 
Ma’ruzachi: katta o’qituvchi B.H.Shovaliyev
Qarshi - 2022
 

---

1.
INTERNET TIZIMINI YARATILISH TARIXI 
2.
ARPANET TARMOG’I 
3.
INTERNET TARMOG’IDAGI ASOSIY TUSHUNCHALAR 
REJA
KALIT SO’ZLAR
INTERNET, ARPANET, LOKAL TARMOQ, MINTAQAVIY TARMOQ, GLOBAL TARMOQ, HTTP, FTP, SMTP, 
TARMOQ TOPOLOGIYASI, E-MAIL 

---

Internetning yaratilish tarixi sobiq Sovet Ittifoqining koinotga ilk insonni yuborgani bilan 
bog‘liq. Gap 
shundaki, 
o‘tgan asming 60-yillarida ikki qudratli davlatlar — Amerika va sobiq Sovet Ittifoqi o‘rtasida ilm 
va iiarbiy sohada 
o‘zaro raqobatlashish jarayoni ayni kuchaygan edi. Shu davriarda kim ustun ekanini 
isbotlash maqsadida bu ikki davlat hukumatlari va olimlari atom bombasi, koinotni zabt etish kabi 
izlanishlar ustida jadal ish olib borishgan. Sobiq Sovet Ittifoqining koinotni 
o‘rganish bo‘yicha amalga 
oshirgan birinchi muvaffaqiyatli tajribasi amerikaliklami sarosimaga solib, mudofaa va atom bombasi 
hujumi ehtimolidan yangi himoya vositalarini ixtiro qilish va kuchaytirish borasida 
o‘ylantirib qo‘yadi. 
Mashhur Vikipediya on-layn 
ma’lumotnomasi bu haqdasiiunday deb yozadi: «1957- yilda sobiq Sovet 
Ittifoqi yerning suniy yo'ldoshini fazoga chiqarganidan 
so‘ng AQSH Mudofaa vazirligi xavotirga tushdi. 
Negaki, mamlakat axborotni saqlash borasida ishonchli tizimga ega bo 
‘Ushi zarurati yuzaga kelgan edi. 
AQSHning 
ilg‘or mudofaa tadqiqot loyihalari agentligi — DARPA (ingl. Defense Advanced Research 
Projects Agency) buning uchun kompyuterlararo tarmoq yaratishni taklif etadi. Ushbu tarmoq ustida 
ishlash mamlakatdagi to 
‘rtta eng yirik universitetga topshirilib — bular Los-Anjelesdagi Kaliforniya 
universiteti, Stendford tadqiqot markazi, Yuta shtati universiteti va Kaliforniya shtatining Santa-Barbara 
shahridagi universiteti edi. Yangi kompyuter tarmog'i ARPANET (ingl. Advanced Research Projects 
Agency Network - 
Ilg‘or mudofaa tadqiqot loyihalari agentligi tarmog'i) deb nomlangan bo‘lib, 1969-yilda 
mazkur loyiha doirasida tarmoq sanab 
o‘tilgan to‘rtta ilmiy muassasani birlashtiradi. Loyihaning barcha 
xarajatlari AQSH mudofaa vazirligi tomonidan moliyalashtiriladi
»'. Birinchi atom bombasining yadroviy 
sinovlari, 
sun’iy yo‘ldoshning uchirilishi bilan 1958- yilda AQSH prezidenti D. Eyzenxauerning 
topshirig‘iga binoan yuqorida ta’kidlanganidek, AQSH mudofaa vazirligi qoshida ikkita hukumat idorasi 
tuziladi;