1984-yilda domen nomlari tizimi ishlab chiqildi.
Xuddi shu yilda ARPANET
tarmog‘iga jiddiy raqib
paydo
bo‘ldi, AQSHning Milliy ilmiy fondi NSFNet katta universitetlararo tarmog‘ini tashkil etdi. Shu
paytdan boshlab Internet keng ijtimoiy muloqot vositasiga aylanib, jadal kengayib bordi. 1990-yil
ARPANET
o‘zining nisbatan yosh raqobatchisi NSFNet tarmog‘iga yutqazib, o‘z ishini tugatdi. 1991-yilga
kelib esa Internetda gipermatn tuzilmasi asosidaishlaydigan umumjahon
o‘rgimchak to‘ri (WWW) qo‘llana
boshladi. Ikki yildan
so‘ng (1993-yil) mashhur NCSA Mosaic brauzeri paydo bo‘ldi.
Bugungi kunda
Intemetdan
vaqtichog‘lik va pochta xizmatidan tashqari, turli kuch va manfaatlar urushidagi axborot quroli
sifatida samarali foydalanib kelinayotganini
ko‘rish mumkin. Ko‘rinib turibdiki, rivojlanish shiddatli va
tezkor
bo‘lgan. Qiyoslash uchun bir ma’lumotni keltirib o‘tamiz. Ma’lumki, o‘tgan
asrda axborot sohasi
bilan
bog‘liq radio, televideniye, kabel TV kabi ixtirolar qilingan va ular asta-sekinlik bilan ommalashgan.
Dastlabki radiopriyomnik va televizorlardan
o‘n yillar davomida bir nechta oila birlashib foydalanar edi.
Ammo Internet
tarmog‘ining rivojlanishi ularga nisbatan ancha tezkor bo‘ldi va 50 million kishilik
auditoriyaga (bu 0
‘zbekiston aholisidan taxminan ikki barobar ko‘p) Internet atigi 4 yilda erishdi.
ARPANET TARMOG’I
Ayni paytda global tarmoqdan
foydalanuvchilar soni dunyo
bo‘yicha 2 mlrd. kishini tashkil etadi.
Hozirda global tarmoqning imkoniyatlari bu
— tezkorlik, ommaviylik, dunyoviylikdir. Internetda har qanday
ma’lumot sanoqli daqiqalarda insoniyatga oshkor bo'lishi mumkin. Avvallari yangi kitobni topish uchun
oldindan navbatga yozilish, kitob
do‘konlarida berilgan cheklar va pochta orqali yuborilishini kutishga
to‘g‘ri kelgan bo‘lsa, bugungi kunda uni rasmiy taqdimotidan bir necha kun oldin Internetda oson topish
mumkin,
xoh u
«Garri Potter»ning navbatdagi qismi bo‘lsin, xoh yangi darslik yoki qo‘llanma. Bugungi
kunda siz-u biz 220 volt elektr quvvati, shaxsiy kompyuter va Internet aloqasiga ega
bo‘lsak,
xonadan
chiqmasdan turib bilim olishimiz, dunyodagi yangiliklardan boxabar
bo‘lishimiz, qidiruv tizimlari orqali
elektron
Mtoblarni mutolaa qilishimiz, kurra-i zaminning istalgan burchagidagi tengdoshlarimiz bilan
muloqot qilishimiz mumkin. Sababi, Internet barcha chegaralarni ochib tashlab, axborot va bilimga egalik
borasida hammani teng qilib
qo‘ymoqda. Internet va intranet ularning farqi nimada? Axborot
texnologiyalari
asrining
о‘ziga xosligi kompyuter tarmoqlarining rivoji bilan belgilanadi. Bunda nafaqat
global mitsyosdagi, balki turli y
о‘nalishda faoliyat olib boruvchi kichik kompyuter tarmoqlari ham munosib
о‘rin tutadi. Aslida axborotning qimmatbaho tovarga aylaiishida uning aylanma harakatini ta’ minlayotgan
tarmoqlarning
о‘rni katta. “Odminblog.ru” elektron manzilida keltirilishicha, kompyuter tarmoqlarining ikki
turi bor. Birinchisi, har kuni eshitaverib, quloqlarimizga
о‘rnashib qolgan Internet bо‘lsa,
ikkinchisi biror
kompaniya miqyosida foydalaniluvchi Intranetdir.
Dostları ilə paylaş: