Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2014 йил сонли буйруғига илова

Tayanch iboralar
Determinant. Ikkinchi va uchinchi tartibli determinant. Minor. algebraik to'ldiruvchi.
Takrorlash uchun savollar

1. Determinant deyilganda nima tushuniladi?
2. II tartibli determinant qanday hisoblanadi?
3. III tartibli determinant uchburchak usulida qanday hisoblanadi?
4. III tartibli determinant Sarrius usulida qanday hisoblanadi?
5. Determinant va matritsa o‘rtasida qanday o‘xshashlik va farqlar bor?
6. Determinantda satr va ustunlar o‘zaro qanday xususiyatga ega?
7. Determinantda ikkita satr yoki ikkita ustun o‘rni almashtirilsa nima bo‘ladi?
8. Qaysi hollarda hisoblamasdan determinantning qiymati nol bo‘lishini aytish
mumkin?
9. Determinant elеmеntining minori dеb nimaga aytiladi?
10. Determinant elеmеntining algebraik to‘ldiruvchisi qanday aniqlanadi?
11. Determinantlar uchun Laplas tеorеmasi qanday ifodalanadi?


2- amaliy mashg‘ulot.
Ikkinchi va uchinchi tartibli determinantlarni hisoblashga doir misollar yechish. Elementlarning minorlari va algebraik to'ldiruvchilarini hisoblash. Yuqori tartibli determinantlarni hisoblash usullari.

1. tenglik а ning qanday qiymatlarida o’rinli?

A) ; B) ; * C) ; D) .
2. algebraik to’ldiruvchi uchinchi tartibli determinantning qaysi elementi uchun?
_А) * В) C) D)
3. algebraik to’ldiruvchi uchinchi tartibli determinantning qaysi elementi uchun?
*А) В) C) D)
4. determinantni hisoblang.
* .
5.
determinantni hisoblang.
* .

6. determinantning elementining minori aniqlansin.

A) B) * C) D) .
7. determinantning transponirlangan determinantini qiymati nechaga teng?
А) 0 В) –1 *C) –2 D) 1
8. determinantini qiymati nechaga teng?
А) 10 В) –16 *C) –12 D) 12
9. Uchinchi tartibli determinant uchun ni toping.
A) ; *B) 2( ) ; C) ; D) 0.
10. Uchinchi tartibli determinant uchun ni toping.
A) ; B) 2( ) ; C) ; *D) 0.
11. Uchinchi tartibli determinant uchun to’g’ri tenglikni ko’rsating.
*A) ; B) ;
C) ; D) .
12. tenglik x ning qanday qiymatida o’rinli?
А) 0 В) –1 C) –2 *D) 1
13. tenglik x ning qanday qiymatida o’rinli?
А) 0 В) –3 *C) –7 D) 4
14. Determinantning xossasi to’g’ri keltirilgan javobni aniqlang.
*A) Agar determinantning yo’lini mos ustunlari bilan almashtrilsa, determinantning qiymati o’zgarmaydi.
B) Determinantning ixtiyoriy ikkita yo’lini (ustunini) o’zaro almashtirilsa, determinant qiymati o’zgarmaydi.
C) Determinantning biror yo’lining (ustunining) barcha elementlari nol
bo’lsa, determinantning qiymati bir bo’ladi.
D) Determinantning barcha elementlaridan umumiy elementini determinant
belgisidan tashqariga chiqarish mumkin.