Kambag’allik indekslarini hisoblash Kambag’allikning vaqt bo’yicha o’zgarishi qator indekslarni hisoblash yordamida aniqlanadi:
-
kambag’allik indeksi;
-
kambag’allikning chuqurlashuvi yoki sayozlashuv indeksi;
-
kambag’allikning keskinlashuv indeksi.
Kambag’allik indeksi (J
k
) joriy davrdagi kambag’allik koeffitsienti (K
k
)ni bazis davrdagi kambag’allik koeffitsienti
(K
k
)ga bo’lish yordamida hisoblanadi.
;
0
1
к к k К К J
;
1
1
1
А КЧП К А к
;
0
0
0
А КЧП К А к
Bu yerda:
0
А КЧП va
1
А КЧП – kambag’allik chegarasidan past daromadga ega bo’lgan aholi soni
(bazis va joriy davrlarda); A
0
va A
1
– bazis va joriy davrlarda aholining o’rtcha soni.
Agar J
k
>1 bo’lsa, u holda kambmg’allik darajasi o’sish tomonga, J
k
<1 bo’lsa, pasayish tomonga moyil bo’lgan.
Agar J
k
=1 bo’lsa, u holda kambag’allik darajasi o’zgarmagan bo’ladi.
Daromadlar tengsizligi bor joyda kambag’allik muammosi hamisha mavjud bo’ladi. Agar aholini kambag’allik
chegarasiga qarab tabaqalasak, u holda ularning har xil qatlamlari paydo bo’ladi. Bu qatlamlarni shartli ravishda quyidagi
ijtimoiy guruhlarga bo’lish mumkin:
-
o’ta boylar (O’B);
-
boylar (B);
-
o’rtahollar (O’H);
-
kabag’allar (K);
-
o’ta kambag’allar (O’K).
Kambag’allikni chuqurlashib yoki sayozlashib borayotganini tavsiflovchi indeksni hisoblash uchun dastlab
mazkur guruhlar bo’yicha bazis va joriy davrlar uchun tarkibiy nisbiy miqdorlar hisoblanadi.So’ngra bu nisbiy miqdorlar
bir - biri bilan taqqoslanadi .
