Оliy va o„rta maхsus ta‟lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti
Yüklə 1,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tuproq bo„lakchalari metodi.
Agar tuproqda o‗rganilayotgan guruh mikroorganizmlar oz miqdorda bo‗lsa, ularni zarurat tug‘ilganda boyitilgan kultura olmasdan tuproq bo‗lakchalarini agarli ozuqa muhiti yuzasiga qo‗yish orqali ajratish mumkin. Odatda 5-10 gr tuproq olinib, pastasimon holatga 49 kelguncha suv solib aralashtiriladi va uni agar yuzasiga parallel holatda qo‗yib chiqiladi. Albatta bir nechta parallel chashkalarga ekishni amalga oshirish zarur. Tuproq bo‗lakchalarini bir tekis va oson qo‗yish uchun chashka orqasiga trafaret qo‗yish ishni osonlashtiradi. Albatta ekish bir necha parallel chashkalarda amalga oshirish lozim. Mikroorganizmlar o‗sgandan keyin ma‘lum guruh mukroorganizmlar o‗sgan tuproq bo‗laklarining foizi hisoblab topiladi, bu mikroorganizmlarni chuqurroq o‗rganish zarurati tug‘ilganda yoki ularning toza kulturasini olish uchun tuproq bo‗lakchalari atrofidan mikroorganizmlarni olish mumkin. Bu usulda tuproqdan azotabakter, nitrifikatorlar, selluloza parchalovchi mikroorganizmlar, zamburug‘lar, L ipomyces avlodiga mansub achitqilarni ajratish, sonini aniqlash, shu bilan bir qatorda kambag‘al tuproqlardan, masalan qumdan bakteriyalarni aniqlash kabilarda qo‗llaniladi. Azotobakterni aniqlashda tuproq bo‗lakchalari mikroorganizmlar yaxshi o‗sadigan Eshbi yoki boshqa ozuqa muhiti yuzasiga ekiladi. Buning uchun 100 mg tuproq pastasimon holatga kelguncha suyuqlantiriladi va bakteriyalogik ilmoq yordamida ikkita petri chashkasi yuzasiga qo‗yib chiqiladi va har bir chashkada 50 tadan bo‗lakka to‗g‘ri kelgani maqsadga muvofiq hisoblanadi. Tuproqdan lipomitsetlar miqdori ham xuddi shunday saxaroza solingan Eshbi muhitiga ekish orqali aniqlanadi. Ekishdan so‗ng chashkalar 26-28 ºC ga nam kameraga joylashtiriladi. Azotobakterni hisoblash 6-10 sutkada, lipomitsetlar 15-20 sutkada amalga oshiriladi. Har bir tuproq namunasini ekish uchun quyidagilarni tayyorlash talab etiladi: 1. 100 ml sterillangan vodoprovod suvi solingan 250 ml li yumaloq tagli yoki Erlenmeyer kolba; 2. Agar tuproqni ezib suspenziya tayyorlash zarur bo‗lganda, xuddi yuqoridagidek suvsiz, sterillangan kolba; 3. Tuproqni ezish (maydalash) uchun hovoncha; 4. 9 ml dan sterillangan vodoprovod suvi solingan probirkalar. Probirkalar soni qaysi suyultirish darajasidan ekish amalga oshirilishiga bog‘liq holda olinadi. Odatda 2 yoki 3 ta probirka olinadi. 5. Sterillangan pipetkalar 1 ml li pipetkalar soni ham suyultirish darajasiga bog‘liq holda tanlab olinadi. Har bir suyultirish darajasi uchun yangi pipetka talab etiladi. Shu bilan birga namunani Petri chashkasiga solish uchun ham yangi pipetka talab etiladi. Shuni aniqlash kerakki, 1 ml li pipetkada necha tomchi bo‗lishini va shuning uchun bir xil tomchiga ega bo‗lgan pipetkalar olinishi zarur. 6. Sterillangan shpatellar, har bir suyultirish darajasi va har bir ozuqa muhit uchun alohida bir xil suyultirish darajasidan ekilayotgan va bir xil ozuqa muhit qo‗yilgan parallel chashkalar uchun bitta shpatel ishlatiladi. 7. Sterillangan Petri chashkasi. Har bir namunadan tayyorlangan suyultirish darajasi va alohida ozuqa muhitlar uchun 3-5 tadan chashka. Ayrim 50 hollarda 2 tadan parallel chashkalarga ekish amalga oshiriladi, bunday vaqtda hisoblash ishlari va natijalar aniq chiqmaydi. 8. Steril ozuqa muhitlari va kolbalar. Yüklə 1,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|