O’quv materiallari ( ma’ruzalar t o’plami )

Huquqshunoslik fani davlat va jamiyatning konstitutsiyaviy-huquqiy tizimini, tizim nazariyasi
hamda amaliyotini o’rganadi. Huquqiy davlat, uning yuridik maqomi, asoslari va funktsiyalari, 
davlatning konstitutsiyaviy - huquqiy rivojlanish qonuniyatlarini o’rganish ham shu fan vazifasiga
kiradi va h.k.

“O’zbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va amaliyoti” fani bilan

Siyosatshunoslik fani o’rtasidagi uzviylik, avvalo, demokratik jamiyatning aslida siyosiy maqsad, 

siyosiy hodisa ekanligida. Demak, demokratik jamiyat qurishning nazariyasi va amaliyoti ham
mamlakat siyosiy hayotining uzviy nazariy-amaliy voqeligi, ob’ekti va sub’ekti hisoblanadi. Siyosiy 
hayot, siyosiy tizim, siyosiy rejim, jamiyat va davlatning barcha siyosiy institutlari demokratik
maqom kasb etsa, ularning huquqiy asoslari demokratiya talablari va tamoyillari negizida tashkil 
etilsa, jamiyatda siyosiy plyuralizm, ko’ppartiyaviylik, siyosiy erkinlik bo’lsa, demak, u jamiyat va
davlat mohiyatan demokratik bo’ladi. Boz ustiga, O’zbekiston xalqining demokratik davlat barpo 

---

etish, demokratik ochiq fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirishdek konstitutsiyaviy maqsadi

ham aslida davlat va jamiyatning bosh siyosiy maqsadlaridan hisoblanadi.
Fanning Sotsiologiya fani bilan uzviyligi, avvalo, O’zbekistonda demokratik jamiyat qurilishi
jarayonlarining nazariy, ko’proq amaliy jihatlarini ijtimoiy fikr chig’irig’idan o’tkazib turilishida, 
jarayonlarga jamoatchilikning ongli munosabati va ishtiroki darajasini aniqlashda, jarayonga baho
berishda, uni yo qo’llab-quvvatlash yoki inkor etishda, jarayonni takomillashtirishda bevosita 
namoyon bo’ladi.
Fanning Huquqshunoslik bilan aloqasi, eng avvalo, O’zbekistonda shakllantirilayotgan 
demokratik jamiyatning yaratilgan, yaratilayotgan teran konstitutsiyaviy-huquqiy asos-bazasida.
Aynan Konstitutsiya o’z yaxlit maqom-mundarijasi bilan g’irt demokratik mazmun kasb etishi 
shart. Shundagina uning asosida qabul qilinadigan qonunlar ham, ular ijrosi ham sof demokratik
ruh, sof demokratik shakl, mazmun-mundarija kasb etadi. O’zbekistonda demokratik jamiyat 
qurishning shunday demokratik huquqiy asos-bazasi mavjud va bu milliy demokratik taraqqiyot
yo’lining umumtan olingan, barcha qat’iy rioya qiladigan siyosiy-huquqiy ko’nikmasiga aylandi. 
“O’zbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va amaliyoti” fani turdosh ijtimoiy-
gumanitar fanlardan farqli o’laroq, insoniyat demokratik tsivilizatsiyasining tarixiy tajribalariga 
asoslangan holda, respublikamiz demokratik rivojlanish yo’lining o’ziga xos jihatlari ibratida
O’zbekiston xalqining odil fuqarolik jamiyati qurish yo’lida insonparvar demokratik huquqiy davlat 
barpo etishdek konstitutsiyaviy maqsad qay darajada bosqichma-bosqich amaliy ijrosini
topayotganligi haqiqatini, qonuniyatlari, tajribasini ilmiy-nazariy jihatdan yaxlit mushtaraklikda 
tadqiqiy umumlashtiradi.
Ushbu fan ijtimoiy-gumanitar fanlar tizimida aynan shu maqomi bilan ajralib turadi. U 
jamiyatda mavjud ijtimoiy hodisalar va voqealar, ular mutanosibligi hamda uzviyligi bilan aloqador
demokratik jarayonlarning yaxlit tizimiy va tarkibiy mushtarak majmuidan iborat.