Masala va mashqlar 1.Yadrosida yon zanjirlar sifatida uchta har хil radikal bor aromatik
uglevodorodning nechta izomeri bor? Bu izomerlarning tuzilish formulalarini
yozing.
2.Moddalarning quyidagi aralashmalariga natriy metali ta’sir ettirilganda
qanday aromatik uglevodorodlar hosil bo’ladi?
a) brombenzol + butilbromid; b) yodbenzol + izoamilbromid;
b) o-bromtoluol + metilbromid; g) brombenzol + benzilbromid;
s) 5-brom-1,2,4-trimetil benzol+ metil yodid;
d) 2-yod-1-metil-4-izo-propilbenzol + propil bromid;
e)
p- (uchlamchi-butil) brombenzol + izobutilхlorid.
3.Galogenli
hosilalar
aralashmasi
bilan
natriy
metali
orasida
boradigan
reaksiyadan
(Vyurs–Fittig
reaksiyasidan)
foydalanib,
quyidagi
aromatik
uglevodorodlarni
hosil
qiling:
a)
propilbenzol,
b)
ikkilamchi
butilbenzol,
v)
m-ksilol,
g)
1,4-dietilbenzol,
d)
1,3-
dipropilbenzol.
Reaksiya tenglamalarini yozing.
4.
Quyidagi
aromatik
uglevodorodlarni
kaliy
permanganat
erit-
masi bilan oksidlash reaksiyasi tenglamalarini yozing:
5. a) 1-metil-2-etilbenzol; b) 1,4-dipropilbenzol; v) 2-хlortoluol--4-
sulfokislota; g) 5-хlor-1,2,4-trimetilbenzol; d) geksametilben-zol; e) 1,2,4,5-
tetrametilbenzol. Atsetilen yuqori temperaturada katalitik polimerlanib, benzol hosil
qiladi. Bunday sharoitda metilatsetilen va dimetilanetilenning polimerlanishidan
qanday aromatik uglevodorodlar hosil bo’ladi? Reaksiya tenglamalarini yozing.
6. Quyidagi aromatik uglevodorodlar: a) toluol, b) etilbenzol, v) propilbenzol;
g) 1-metil-4-izopropilbenzol. d) stirol, e) allilbenzol; j) fenil atsetilen katalitik
gidrogenlaganda qanday birikmalar hosil bo’ladi?
