OrqaniZMİn yaş XÜsusiYYƏTLƏRİ

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

80 
VII FƏSİL 
 
 Həzm və ifrazat sisteminin yaş xüsusiyyətləri 
 
Qidalanma prosesində orqanizmə mürəkkəb üzvi 
maddələr – zülallar, yağlar və karbohidratlar daxil olur. Onlar 
orqanizmin boy və inkişaf proseslərində tikinti materialı kimi 
istifadə olunur. Ölmüş hüceyrələrin yeniləri ilə əvəz 
edilməsinə şərait yaradırlar. Bu maddələr həm də enerji 
mənbəyi rolunu icra edirlər. 
Qida ilə bərabər orqanizmə daxil olmuş mineral duzların 
və suyun, vitaminlərin xüsusi rolu vardır. Müxtəlif kimyəvi 
və biokimyəvi reaksiyaların getməsi üçün, qeyd etdiyimiz 
maddələrin əhəmiyyəti əvəzsizdir. Mineral duzlar və su 
istənilən miqdarda qəbul edilir və onlar heç bir dəyişikliyə 
uğramırlar, lakin zülal, yağ və karbohidratlar, orqanizm 
tərəfindən birbaşa mənimsənilə bilmirlər.
Həzm prosesi qidanın fiziki və kimyəvi dəyişikliklərə 
uğradıqdan sonra, sadə maddələrə çevrilərək sorulma və qana 
keçmə mərhələləri ilə uzlaşır. Zülallar həzm prosesində amin 
turşularına qədər, yağlar qliserin və yağ turşularına, 
karbohidratlar isə qlükozaya qədər parçalanaraq, sadə 
molekullara 
çevrilirlər. 
Qidanın 
kimyəvi 
yollarla 
parçalanmasında fermentlər iştrak edirlər. Onlar zülal mənşəli 
bioloji katalizatorlar olub. Orqanizmin özündə sintez 
olunurlar. Fermentlərin spesifik xassəsi vardır, yəni onlar 
müəyyən quruluşlu maddələrə təsir edə bilirlər. Fermentlər 
həll olmayan və sorula bilməyən maddələri, həll olunan və tez 
sorulan birləşməyə çevirə bilirlər. 

---

81