O‘simliklarni oziqlanishi Reja

Mineral oziq moddalarning xossalari.

1-guruh Uglerod birikmalari tarkibiga kiruvchi oziq moddalari
N (azot) asosiy aminokislotalar, amidlar, oqsillar, nuklein kislitalar, nukleotidlar, kofermentlar, geksoaminlar va boshqalar.
8 (oltingugurt) komponent sistein, sistin, metionin i belkov. Sostavlyayushie lipoevoy kislotm, koenzim A, tiamin
8 (oltingugurt) sistein tarkibiga kiradi, shuningdek sistin, metionin va oqsillar tarkibida uchraydi.Lipoeva kislotasi, koenzim A, tiamin, pirofosfat, glutution, biotin, adenozin5-fosfosulfat va
3 -fosfoadenozin tarkibiga kiradi.
2-guruh Energiya saqlashda va o‘simliklar o‘sib rivojlanishini qo‘llab-quvvatlovchi oziq moddalari.
R(fosfor) Shakar fosfatlar, nuklein kislotalar, nukleotidalr, kofermentlar, fosfolipidlar, fitin kislota tarkibiga kiradi va ATFreaksiyalarida muhim kalit vazifasini o‘taydi.
8 (kremniy) hujayra devorlarida amorf kremnezemlar ko‘rinishida saqlanadi va hujayra devorlarining mexanik xususiyatlari (shuningdek qattiqlik va elastiklik xossalarini shakllanishida ham)ni shakllanida ishtirok etadi. Mannit kompleksi bilan, mannan, polimannanuron kislota va boshqa hujayra devorlari tarkibi komponentlarida uchraydi. Hujayrada esa, nuklein kislotalar uzayishi va metabolizmida ishtirok etadi
3-guruh Ion ko‘rinishida saqlanuvchi oziq moddalari
K (kaliy) 40 dan oshiq fermentlar sintezi uchun kofaktor sifatida ishtirok etadi. Hujayralar elektrobarqarorligini ta'minlashda bosh kation hisoblanadi.
Sa(kalsiy) hujayra devorlarining asosiy oraliq komponentlari tarkibigi kiradi. ATF va fosfolipidlar gidrolizida qatnashuvchi bir qancha fermentlarning kofaktori sifatida ishtirok etadi. Metabolizm boshqaruvida ikkinchi asosiy elnment hisolanadi.
Md (magniy) Fosfat o‘tkazilishida ishtirok etuvchi fermentlar tarkibiga kiradi. Xlorofill molekulalari tarkibiga kiradi.
S1 (xlor) kislorod o‘zlashtirilishidagi fotosintetik reaksiyalar uchun zarur.
Mp (marganets) bir qancha degidrogenaza, dekarboksilaza, kinaza, oksidaza va peroksidaza jarayonlari uchun talab qilinadi. Boshqa kation faol fkrmentlar tarkibiga kiradi va kislorodli fotosintetik reaksiyalar jarayonida tatal qilinadi.
№ (natriy) S4 va SAM o‘simliklarda fosfoenolpiruvat regeneratsiyasi bilan bog‘liq Ba'zi holatlarda kaliyning o‘rnini bosuvchi element hisoblanadi.
Gruppa 4 Pitatelnme veestva, kotorme uchastvuyut v okislitelno-vosstanovitelnmx reaksiyax 4-guruh Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida ishtirok etuvchi oziq moddalar
G‘ye (temir) Fotosintez jarayonida, azot fiksatsiyasi va nafas olish jarayonlarida ishtirok etuvchi sitoxromlar va gem bo‘lmagan oqsillar tarkibini tashkil qiluvchi element.
1p (rux) asosiy alkogoldegidrogenaza, glutamin degidrogenaza, karboangidraza va boshqa jarayonlarda ishtirok etadi.
Si (mis) askorbin kislota oksidazasi tarkibigi kiradi. Shuningdek tirozinaza, monoaminoksidaza, urikaza, sitoxromoksidaza, fenolazalar tarkibiga kiradi.
N (nikel) Ureazaning asosiy elementi. Gidrogenaza tarkibli bakteriyalarning Azot fiksatsiya reaksiyalarida ishtirok etadi.
Mo (molibden) nitrogenaza, nitratreduktaza, ksantindegidro- genazalar tarkibiga kiradi.
Kobalt elementi esa azot to‘plovchi mikroorganizmlar fermentlari tarkibiga kiruvchi kobalamin (vitamin V va uning hosilalari) lar tarkibiga kiradi. Bu o‘rinda aytib o‘tish kerakki, azot to‘plamaydigan o‘simliklar va azotni ammoniylar va nitratlar ko‘rinishida o‘zlashtiruvchi o‘simliklar kobalt talab qilmaydilar. Madaniy o‘simliklar esa faqatgina nisbatan juda kam miqdorda yuqorida ko‘rsatilmagan elementlarni to‘plashi mumkin.
Nazorat ostida o‘rganilayotgan atayin biror bir element yetishmasligi keltirib chiqariladigan eksperimental sharoitda elementlarning muhim ahamiyatiga ega ekanligini namoyish qilish uchun Tajribalarda oziqlanish jarayonlarini o‘rganish uchun maxsus jihozlar ishlatiladi. Oddiy tuproq muhitida yoki murakkab ozuqa muhitida bunday eksperimental sharoitlarni yaratish ancha murakkab. 19 asrda bir qancha olimlar jumladan, Nikolya de Teodor, Yulius fon Saks, Jan Batist, Jozef Dedonne Bussengo va Vilgelm Kpon bu murosali masalani yengillatish uchun, o‘rganilayotgan o‘simliklarni ildizlarini maxsus eritmaga solib o‘stirishni tavsiya etganlar.
Maxsus eritmalar faqat noorganik tuzlardan tayyorlangan. Bu sharoitda o‘stirilgan o‘simliklar hayot faoltyatiga qarab shuni hulosa qilish mumkinki, o‘simliklar tuproq va murakkab ozuqa muhiti sharoitidan tashqarida faqat noorganik tuzlar va quyosh nurlari ishtirokida o‘sib rivojlanishi mumkin.
O‘simliklar ildizini maxsus eritmaga botirib tuproq muhitidan tashqarida ularni yetishtirish ekin eritmalari yoki gidroponika deb ataladi. Gidroponikaning yuqori hosildorligi ekin eritmalarining katta hajmda bo‘lishini yoki oziq moddalarni to‘g‘ri tanlash lozim. Chunki ildizlar eritmalardagi rN sharoitini o‘zgarishi bois radikal o‘zgarish hosilalarini yutishi mumkin.

3.