Oybek rashidov o‘zbekistonda arxiv ishi tarixi toshkent – 2019
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
140 Qoraqalpog‘iston Respublikasi arxiv ishi boshqarmasi faoliyati yildan- yilga rivojlanib bormoqda.Bularni Qoraqolpog‘iston Respublikasi davlat arxivlarida arxiv ishini rivojlantirishning asosiy ko‘rsatkichlar rejasini bajarilishi bo‘yicha 2017-yilgi hisobotida ko‘rishimiz mumkin. 2017-yilda 800 ta arxiv hujjatini tamirlash rejalashtirilgan bo‘lsa, 1182ta bilan ortig‘i bilan bajarildi.Bu 2016-yilga nisbatan 148% ni tashkil qildi. Muqovalash va tikishda 620ta arxiv hujjatirejalashtirilgan bo‘lsa, bu 1316 ta muqovalash bilan bajarildi. Bu o‘tgan yilgiga nisbatan 212%ni tashkil qilishi bu arxiv ishi xizmatining yuqori darajada rivojlanayotganini ko‘rsatadi. Shunday qilib, bugungi kunda, Qoraqolpog‘iston Respublikasi arxiv boshqarmasi o‘ziga yuklatilgan ishlarni bajarib kelmoqda va bu borada ko‘plab yutuqlar qo‘lga kiritilmoqda. Ammo shu bilan birga boshqarmani qiynayotgan ko‘plab muammolar mavjud ekanligi ko‘zga tashlanadi. Bunga birinchidan, boshqarma bilan Qoraqolpog‘iston Respublikasi MDAni bir binoda joylashgani va binoda etarli qulayliklar yo‘qligi. SHu bilan birgalikda arxiv binosining tamir talab emasligi, binoda etarlicha xonalar mavjud emasligini ko‘rsatib o‘tish mumkin. Bino masalasi nafaqat boshqarma va MDAgabalki, qolgan tuman davlat arxivlarida ham asosiy muammo edi. Buni har yili o‘z joyini almashtirishida ko‘rish mumkin. Ikkinchidan, bu bino ijarasi masalasida uzoq vaqt O‘zbekiston Respublikasi Xalq Demokratik Partiyasi Qoraqolpog‘iston Respublikasi bo‘limi binosi bo‘yicha tortishuv mavjud. Buni “O‘zarxiv” agentligining o‘sha davrdagi direktori A.X.Abdullaev tomonidan 2006-yil 5-iyulda N02-09/144 sonli O‘zbekiston Respublikasi Xalq Demokratik Partiyasi raisi L.Y.G‘ulomovga yo‘llagan “Shartnoma majburiyatlarini bajarish haqidagi” xatida ko‘rish mumkin. Shuningdek, Qoraqolpog‘iston Respublikasi arxiv boshqarma boshlig‘i I.O.Seytkamolov ijara yuzasidan agentlikka murojaat qilgan. Murojaatida boshqarma 2006-yil 2-sonli ijara shartnomasida ko‘rsatilgan 657,07 m 2 maydonga 1182726 so‘m miqdorida bir yilga ijara haqini to‘lashi va shu yilning birinchi yarmi uchun to‘lov to‘langanini keltiradi.Ammo, Qoraqolpog‘iston Respublikasi Xalq Demokratik partiyasi tomonidan shu vaqtgacha kelishilgan 83.2m 2 bo‘shatib 141 berilmagani, boshqarma esa bu hududdan maxfiy arxiv hujjatlari saqlovxonasi, hujjatlarni ta’mirlash ustaxonasi, foydalanuvchilarga mo‘ljallangan o‘quv zali uchun ko‘zda tutilganini keltirgan. Shu munosabat bilan A.Asanovning shartonoma majburiyatlarini bajarishiga amaliy yordam berishni so‘ragan. Uchinchidan, Qoraqolpog‘iston Respublikasi arxiv tizimida kadrlar masalasi ham dolzarb hisoblanadi. Qoraqolpog‘iston Respublikasi Markaziy davlat arxividan tortib tuman davlat arxivlarida ham hal qilinish kerak bo‘lgan muhim muammolar saqlanib qolmoqda. Qoraqalpog‘iston Respublikasida 2006-yilga qadar Markaziy Davlat arxivi (QR MDA) va uning Qorao‘zak, Kegayli, Beruniy, Xo‘jayli va Qo‘ng‘irot tuman filiallari faoliyat yuritgan. Keyinchalik bir qancha tumanlarda Markaziy davlat arxivining filiallari tashkil etildi. Xususan, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qori Kengesining 2006-yil 27-fevraldagi 83-son qarori va tuman hokimlarining qaroriga muvofiq bir qator tuman arxivlari tashkil etilgan. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012-yil 5-apreldagi “O‘zbekiston Respublikasida arxiv ishini takomillashtirish to‘g‘risida”gi 101-son qarori talabiga muvofiq ushbu 10 ta tuman arxivi tuman davlat arxivlariga aylantirildi. Qoraqolpog‘iston Respublikasida mavjud o‘nta tuman arxivlarida, bugungi kunda 1900 ta fond mavjud bo‘lib, bularda 320286 ta yig‘majild saqlanmoqda va o‘tgan 2017-yilning o‘zida 9006 ta yig‘majild qabul qilingan. Qoraqolpog‘iston Respublikasi Arxiv ishi boshqarmasi tizimidagi davlat arxivlarida 2017-yilda Milliy arxiv fondi hujjatlari va faoliayti tugatilgan tashkilotlardan qabul qilingan hujjatlar bo‘yicha ma’lumot. T/r Arxiv 2017-yil 15-dekabr holatida Jami: 2017-yil davomida qabul qilingan hujjatlar soni (saqlov birligida) fondlar soni saq.birl. 1 QR MDA 575 156707 2872 142 2 Amudaryo tuman DA 166 29624 1040 3 Beruniy tuman DA 139 26581 - 4 Kegeyli tuman DA 119 23249 460 5 Qanliko‘l tuman DA 166 18661 590 6 Qorao‘zak tuman DA 193 21462 507 7 Qung‘irot tuman DA 309 51183 2237 8 To‘rtko‘l tuman DA 180 32588 510 9 Xo‘jayli tuman DA 349 55589 1477 10 Chimboy tuman DA 198 40760 1718 11 Ellikqal’a tuman DA 81 20589 467 Jami: 2475 476993 11878 Boshqa tuman arxivilarida saqlanayotgan hujjatlar orqali, qoraqalpoq xalqining madaniy-ma’naviy hayotih aqida, uning xo‘jaligi haqida qimmatli ma’lumotlar olishimiz mumkin. Bu yig‘majildlar orqali biz Orol dengizi muammosi bilan bog‘liq masalalar yuzasidan ma’lumotlarga ega bo‘lamiz. Qoraqolpog‘iston Respublikasidagi boshqa tuman arxivlaridagi, fondlarda mavjud yig‘majildlar orqalibiz respublika hayotini, uning turmush tarzini bilib olishimiz mumkin. Qo‘ng‘irot tumani davlat arxividagi fondler bizga mamlakat uchun eng katta ekalogik muammo bo‘lgan Orol dengizi, uning qurishi sabablari, uni atrofidagi hududlarga bo‘lgan zararini hamda bugungi kundagi holatini bilishga yordam beradi. |