O’z bеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti

qizil 
rangining quyidagi ma`nolari mavjud: 
a) 
«xursandchilik»
ma`nosi: Boshingga sanchilgan qizil gul bo`lsin, // Menday 
oyim jilovingga qul bo`lsin. 
b) 
«go`zallik»
ma`nosi: Kuymasin hech kimning kulba xonasi, // o`rtanmasin 
qizil gulday tanasi. 
v) 
«yor, oshuqa»
ma`nosi: Bog`bon bo`lmay, qizil gulni terasan, // Lolazor, 
bahrli yerda yurasan . 
g) 
«mavjudlik», «tiriklik»
ma`nosi: qizil yuzim g`ariblikda sarg`ayib, // o`ligim 
bo`lmasin mening besohib. Ochilganda qizil g`uncha so`lmasin, // Dunyoda mard kishi 
hech bir o`lmasin. 
d) 
«mutlaqo», «o`taketgan», «g`irt»
ma`nosi: 
Ravshanbek shu yerda qip-qizil 
tentakka chiqib qoldi. 
Qizillik tushunchasini ifodalashda gulgun, qirmizi, gulgun qirmizi, alvon, ol, 
so`zlaridan ham foydalaniladi.Ustingga kiyganing gulgun qirmizi.
Toshga tegib 

---

tirnoqlari to`kilib, // Yurgan izga qo`chqil qonlar yoqilib
. Oltin kosa, gulgun sharob, // 
Ichildi maydon ichinda (Ravshan dostoni). 
Qizil, gulgun, qirmizi, gulgun qirmizi, alvon, ol, qo`chqil
so`zlari «rang 
bildiruvchi belgi» ma`nosida birlashsa-da, qizil, qirmizi «me`yordan ortiq», «adabiy», 
ol, alvon «me`yordan past», gulgun, qo`chqil «me`yordan ortiq», «dostonlar tiliga 
xos» ma`nolari bilan bir-birlaridan farqlanadi. 
Ba`zan alvon so`zi «rang» ma`nosini emas, balki «turli, xilma-xil» ma`nosini 
bildirish uchun xizmat qiladin. Masalan: Kuygan alvon-alvon so`zlar. 
Qora
so`zi oq so`zi ga antonim sifatida ishlatiladi. Ichi qora niyating,
// o`lsangda oq bo`lmaydi
a) 
«uzoqdan ko`ringan sharpa, ko`lanka»
ma`nosi: Ko`ringan qora kim 
bo`ldi?
b)