MARGARINNING ANALIZI Margarin analizi vaqtida uning namligi, kislota soni, quruq qoldiq miqdori, tuz va yog‘
miqdori, shuningdek organoleptik ko‘rsatgichlari hid, ta’m 18
o
C dagi konsistensiyasi va rangi
aniqlanadi.
Margarin analizi uchun namunalar ishlab chiqarilayotgan har bir partiyadan olinadi.
Yashiklardan (monolit) namuna shup bilan yashikning oldi devoridan solinib yon balandlikka
parallel ravishda tiqib olinadi. Bochka yoki fanerli barabanlardan namuna shupni yon chetidan
markazgacha tiqib olinadi. Agar margarin bo‘laklarda ishlab chiqarilayotgan bo‘lsa unda analizga
ajratilgan bo‘laklarning qog‘ozi olinadi va qoq markazidan ikkiga bo‘linadi. Kesimning hamma
yuza qismidan 50 g ga yaqin margarin namunasi olinadi. Olingan namunalar bankalarga
joylashtiriladi va harorati 40-45
o
C bo‘lgan suv hammomiga solinadi. Margarin erib ketmasdan
ma’lum bir harakatchanlikka ega bo‘lishi uchun uni har 2 min orasida aralashtirib turiladi. Margarin
harakatchan bo‘lishi bilan banka suv ichidan olinadi va massa qotib qolguncha aralashtiriladi.
Analiz uchun namuna shu qotib qolgan massadan olinadi.
5.1. NAMLIK MIQDORINI ANIQLASh Namlikni massa ulushini ikkita usul bilan aniqlash mumkin: margarin namunasini quritish
shkafida doimiy og‘irlikkacha quritish (arbitraj usuli); elektrplitada quritish (tezlashtirilgan usul).
Operativ nazorat uchun ko‘pincha ikkinchi usuldan foydalaniladi.
Usul prinsipi. Usul, margarin namunasini 160-180
o
C haroratda quritishga asoslangan.
Reaktiv va asboblar: soat oynasi, qizdirilgan qum, tarozi, elektrisitgich, shisha tayoqcha,
diametri 40-50 mm va balandligi 40-60 mm bo‘lgan metall byuks.
Ishning bajarilish . Quritilgan, shisha tayoqchali metall byuksga 10-15g qizdirilgan qum, 5-
6 g margarin texnik tarozida tortib olinadi va elektrplitada 160-180
o
C haroratda shisha tayoqcha
bilan uzluksiz aralashtirib turib qizdiriladi. Chirsillash tugagach, byuksni yuzi soat oynasi bilan
yopiladi. Quritish jarayonini tugaganini soat oynasi xiralashmasligidan va margarin rangini to‘q
qizil rangga kirishidan bilinadi. Buning uchun soat oynasini har zamonda olib yuzasi (sirti)
tekshiriladi.
Namlikni haydagach, byuks plitkadan olinadi, sovitiladi va tortiladi.
Namlikni massa ulushi (X) quyidagi formula bilan hisoblanadi:
X= (m
1
-m
2
)
⋅
100/m,
bu yerda m
1
- margarinli byuksning quritguncha bo‘lgan og‘irligi, g; m
2
– margarinli
byuksning quritgandan keyingi og‘irligi,g;m – namunani og‘irligi,g.
Parallel aniqlashdagi farq 0,2%dan ko‘p bo‘lmasligi kerak.
