O’zbek tili o’zbekiston respublikasi davlat arxitektura va qurilish qo’mitasi toshkent arxitektura – qurilish instituti

2-topshiriq:Rus tiliga tarjima qiling.Rus va o`zbek tilida ega va kesimning ifodalanishini taqqoslang.


Bilasizmi?
Sovg’aning suvenir, tuhfa va taqdim turlari mavjud.Suvenir so’zi aslida turkcha “sevinur”, so’zidan olingan bo’lib, kishini sevintirish uchun tortiq qilinadi. Suvenir sifatida avtoruchka, to’g’nog’ich va boshqa bezaklar, qo’g’irchoq yoki o’yinchoq beriladi.
Тuhfa to’yga, yangi uyga, tavallud kuniga qarindoshlar, do’stlar yoki hamkasblardan sovg’a qilinadi. Тuhfa qilib soat, uy jihozlari, televizor, fotoapparat kabilar beriladi.
Тaqdim esa ziyofat, mehmondorchilik, tug’ilgan kun munosabati bilan beriladi. Ayniqsa ayollarga guldasta yoki atir – upa ko’proq taqdim etiladi.


3-topshiriq:Quyidagi gaplarni o’zbek tiliga tarjima qiling va gap bo’laklarining o’rniga e’tibor bering.
1. Чтобы стать учителем, он поступил в педагогический институт. 2. Наш староста выступает на собраниях мало. 3. Карима долго готовилась к докладу. 4. В этом году наш завод выполнил план досрочно. 5. Вчера в нашем институте была встреча с поэтами. 6. Я встречался со своим товарищем в Самарканде.
43-mavzu: Gapning ikkinchi darajali bo`laklari
Reja:
1.Gapning ikkinchi darajali bo`laklari haqida ma`lumot.
2.Toldiruvchi.
3.Aniqlovchi.
4.Hol.

Gapning ikkinchi darajali bo’laklari bosh bo’laklarga tobe bo’lib, ularni to’ldirib, aniqlab, izohlab keladi. Ikkinchi darajali bo’laklar 3 xil: to’ldiruvchi, aniqlovchi va hol.

Gapdagi biror bo’lakni to’ldirib, unga boshqaruv yo’li bilan tobe holatda bog’langan bo’lakto’ldiruvchideyiladi. To’ldiruvchi asosan fel-kesimga bog’lanadi: Men bu gapni ukamdan eshitdim. To’ldiruvchi ikki xil bo’ladi:
Vositasiz to’ldiruvchi harakatni o’ziga qabul qilgan, harakat bevosita o’ziga o’tgan predmetni bildiradi va kimni?nimani?qayerni? so’roqlariga javob bo’ladi. Bu to’ldiruvchi ko’pincha tushum kelishigi shaklidagi so’z bilan ifodalanadi, bunda u harakatni butunlay o’ziga qabul qilgan predmetni ifodalaydi:
1.Ot va olmosh bilan: Yosh havaskorlar ashulani zavq bilan aytdilar.
2.Otlashgan so’zlar bilan: Bo’linganni bo’ri yer.
3.Ibora bilan: O’ziga birovning oz-moz tiltekkizganini ko’tarmasdi.