O’zbekiston aloqa va axbototlashtirish agentligi toshkent axbotot texnologiyalari universiteti

 
 

---

14 
XULOSA 
 
Hamma mamlakatlar kabi Buyuk Britaniyada ham soliq daromadlari 
mamlakat byudjetining asosini tashkil qiladi. 
Xorijiy davlatlarning aksariyati uchun to’g’ridan-to’g’ri va bilvosita 
mahalliy soliqlarning ko’pligi (umuman mamlakatlar bo’yicha 100 turgacha) 
o’ziga xos xususiyatdir. Faqatgina Buyuk Britaniyada mahalliy byudjetlar 
daromadiga soliqlar kelib tushishi manbai bittagina soliq, — jon boshiga 
solinadigan soliqdir. Jon boshiga solinadigan soliq — yagona universal soliq 
bo’lib, uni 18 yoshga etgan barcha fuqaro to’laydi. Aslida bu munitsipalitetlar 
darajasidagi daromad solig’idir. U xazinaga tushadigan daromadning uchdan birini 
beradi. 
Korporatsiyalar daromadiga solinadigan soliqlar nisbatan qisqarish mayliga 
ega. Keyingi 20 yil ichida AQSh markaziy hukumatining byudjeti daromadlarida 
bu soliqlarning salmog’i 21,8%dan 9,9%ga, Buyuk Britaniyada esa 11,9%dan 
6,2%ga pasaydi. 
Buyuk Britaniya soliq tizimi bilan O’zbekiston Respublikasi soliq tizimini 
solishtiradigan bo’lsak, unda ham o’xshash, ham farqli tomonlarini ko’rishimiz 
mumkin.
O’xshash tomonlari sifatida: to’g’ri soliqlar, egri soliqlar, mahalliy 
soliqlarning mavjudligi. 
Farqli tomonlari: ayniqsa daromad solig’ida ko’rinadi, ya’ni, O’zbekiston 
Respublikasida daromad solig’i 3ta shkala bo’yicha soliqqa tortilsa, Buyuk 
Britaniyada daromad 5ta shudel bo’yicha soliqqa tortiladi. 
Jahondagi rivojlangan mamlakatlarda foydadan olinadigan barcha soliqlar 
birlashtirilganda 35— 40%ni tashkil qiladi, O’zbekiston Respublikasida esa 
soliqlar bir qator korxonalarda deyarli bir yarim, ikki barobar baland, bu esa har 
qanday tashabbusni so’ndiradi va ishlab chiqarishni hamda ishchanlikni 
rivojlanishga ma’lum to’sqinliklarni vujudga keltiradi. Bunga oid misollarni xalq 
xujaligi korxonalaridan ko’plab keltirish mumkin.