O‘zbekiston konstitutsiyasining yaratilish tarixi reja: Konstitutsiyaning qabul qilinishi sabablari

4.Konstitutsiyaning xalqaro talablarga javob berishi
Konstitutsiyani qabul qilish, Konstitutsiya mavjudligining o‘zi
jamiyatning demokratligini bildirmaydi. Konstitutsiya mavjud bo‘la
turib, xalq manfaatini emas, hukmronlarning, davlatning manfaatini
himoya qilishi, undan xalqqa juda oz manfaat tegishi
mumkin.
Sobiq Ittifoq davridagi Konstitutsiyalar shunday edi. Ulardagi
yagona partiyaning hukmronligi, davlat manfaatining ustuvorligi
haqidagi qoidalar Konstitutsiyaning xalqaro talablarga javob bera
olmasligini ko‘rsatar edi.
O‘zbekiston mustaqillikka erishib, o‘z Konstitutsiyasini ishlab
chiqishga kirishar ekan, asosiy maqsad sifatida Konstitutsiya xalqaro
talablarga javob berishi kerak, degan masalani qo‘ydi.
Bu narsa Konstitutsiyamizning «Muqaddima»sida ham qayd
qilindi. Konstitutsiya «Muqaddimasi»da O‘zbekiston demokratiya
va ijtimoiy sodiqlikni namoyon etishi; xalqaro huquqning umume’tirof
etilgan qoidalari ustuvorligini tan olishi; fuqarolarning
munosib hayot kechirishlarini ta’minlashga intilish; insonparvar
demokratik huquqiy davlat barpo etishni ko‘zlashi va Konstitutsiyaning
barcha normalari hamda qoidalari ana shu maqsadlarning
ro‘yobga chiqishini ta’minlashga qaratilishi Konstitutsiyaning
xalqaro talablarga javob berishini ko‘rsatadi.
Demokratik davlatlar tajribasida fuqaro bilan davlat munosabati
belgilanishida, fuqaro manfaati ustun turadi. Bu Konstitutsiyamizda
o‘z aksini topdi.
Konstitutsiyamizda davlat, davlat organlari, mansabdor shaxslarning
jamiyat va fuqarolar oldida mas’ulligining o‘rnatilishi;
hokimiyat bo‘linishi prinsiðining o‘rnatilishi; inson oliy qadriyat
hisoblanishi; huquq va erkinliklarining daxlsizligi, unda shaxsiy
huquqlarning ustuvorligi huquq, erkinliklarining sud tomonidan
himoya qilinishi; mulkchilikning turli shakllari mavjudligi, xususiy
mulkning daxlsizligi o‘rnatilganligi Konstitutsiyamiz jahon
andozalariga mos kelishini ko‘rsatadi.
Konstitutsiya va qonunning ustunligi, qonuniylik prinsiзiningKonstitutsiya va qonunning ustunligi, qonuniylik prinsiðining
Konstitutsiyada aniq belgilanishi, uning barcha normalarida
insonparvarlik g‘oyasi yotishi asosiy qonunimizning xalqaro talablar
darajasiga mos kelishini ko‘rsatadi.
Nihoyat, Konstitutsiyaning mazmuni, uning tuzilishi, masalalarni
qamrab olish darajasi ham xalqaro talablarga javob beradi.
O‘zbekiston Konstitutsiyasi mustaqillik mahsuli bo‘lib, u o‘zida
xalqimiz bilimi, qarashlarini aks ettira olgan.
Konstitutsiya yaratilishida xalqimiz ishtirok etar ekan, uni bu
ishga yo‘llash, xalq fikridan oqilona foydalanishda mamlakat
Prezidentining rahbarlik roli juda katta bo‘ldi. Konstitutsiya yaratilishi
va qabul qilinishida davlat boshlig‘i uzoqni ko‘zlovchi, huquqiy
masalalarda chuqur bilimga va katta hayotiy tajribaga ega shaxs sifatida
namoyon bo‘ldi. U xalq tafakkuridan to‘g‘ri foydalandi va natijada
hech bir davlatning Konstitutsiyasidan kam bo‘lmagan asosiy
qonunimizga ega bo‘ldik.
O‘zbekiston Konstitutsiya qabul qilishda faqat jahon tajribasidan
foydalanish bilan cheklanmay, Konstitutsiyaviy rivojlanish
tajribasiga o‘z hissasini ham qo‘shdi. Jumladan, loyihaning ikki
bosqichda muhokama qilinishi, oilaning alohida bobda mustahkamlanishi
va boshqalar bunga misol bo‘la oladi.

XULOSA
“Konstitutsiyaning yaratilish tarixi” dan shunday xulosaga keldikki,biz ushbu ma`lumotda asosiy Qomusimiz bo`lgan, Vatanimiz demokratiyasi tayanchi bo`lgan,Vatanimiz huquq tizimini o`zida mujassam etgan Konstitutsiyamizning qabul qilinish jarayoni,kimlar ishtirok etgani, necha bor xalq muhokamasiga qo`yilgani,barcha detallar aniq,maromiga yetkazib qo`yilgani,va xalqaro huquq tizimidan yiroq bo`lmagan holda, uning eng insonparvar,demokratik g`oyalarini o`zida mujassam etganini bilib oldik.Shuningdek, birinchi Prezidentimiz I.A.Karimovning katta tashabbuslari bilan ushbu hozirgi Konstitutsiyamiz vjudga kelgan.Albatta, inson huquqlari qadrlangan jamiyatda,huquqbuzarliklar kam sodir etiladigan, shuningdek, fuqarolari o`z huquq va majburiyatlarini biladigan mamlakatda rivojlanish yuqori darajada bo`ladi.

1^ I.A. Karimov. O‘zbekiston — kelajagi buyuk davlat. T., «O‘zbekiston», 1992,
37-bet.