yillarda Uyqonish (G'arbda “Vozrojdenie” deyilgan) tushunchasi hali Sharqdan chiqqan buyuk siymolarga nisbatan tadbiq etilmas edi. “Bobumom a”ni ingliz tiliga tarjima qilgan V.Erskin yozadi: “Bobur siymosining mislsiz belgisi - uning tabiiyligi, hayotiy va samimiyligidir. O siyo tojdorlari orasida Bobur singari daho darajasi- dagi iste'dodli kishilar kamdan-kam uchraydi” ( “Boburnoma”ning inglizcha nashri. 1921, 8-bet). Bu yuksak baholaming hammasi asosli. Faqat bitta qo'shim cha fikr bor. Bobur singari daho faqat O siyo hukmdorlari orasida emas, Evropa, balki butun jahon tojdorlari orasida yana necha marta paydo bo'lganikin? Masalan, Angliyaning o'zida Bobur kabi faqat toju taxtinigina emas, jonini ham suyukli o 'g 'lig a baxshida qilgan qirol bo'lganmikin? Rossiyada, masalan, eng mashhur podshohlardan ulug' Pyotr ham, Ivan Grozniy ham toju taxt tufayli o 'z o'gillarini o'lim ga mahkum qilgan lari tarixdan ma'lum. Ehtimol, shu narsalar ham sabab bo'lib, “Bobumom a”ning rus tiliga qilingan tatjimalaridan uning oxirgi lavhasi - Bobur o'g'li O'um oyunga o 'z jonini bag'ishlab, uni bir o'lim dan olib qolganligi qisqarib ketgan. Asaming ruscha tarjimasida bu muhim lavha umu man yo'q. Nazarimizda, bu lavha Bobur Mirzoni boshqa mamlakat- lardan o'tgan podshohlarga nisbatan juda baland ko'tarib yuborishini istamaganlar. Sovet mafkurasining “podshohlar ideallashtirilmasin” 70
degan ko'rsatmasidan kelib chiqib, tarjimonlar tengsiz bir fidoiylik niununasi bo'lgan lavhani tarixiy asardan chiqarib tashlaganlar” Ko'rinadiki, nafaqat Boburning badiiy ijodi, hatto hayotining o'ziyoq ulkan sabog' daryosi ekanligi sir emas. Boshqacha aytganda,