129
Davlat tomonidan iqtisodiyotni tartiblashning yana bir muhim vositasi
moliyaviy sanatsiya (sog’lomlashtirish) hisoblanadi. Sanatsiyada davlat
korxonalarning moliyaviy ahvolini yaxshilashga qaratilgan moliya va kredit
tadbirlarini ishga soladi. Sanatsiya iqtisodiyot uchun ahamiyati katta korxonalarni
tang holatdan chiqarib ularni normal ishlab turishini ta’minlash hamda korxonlarni
ommaviy bankrot bo’lishiga yo’l bermasdan, raqobatchi korxonalar sonini kerakli
me’yorda saqlab turish maqsadlarida amalga oshiriladi.
Sanatsiyalash yo’llari ko’p: korxona qarzini kechib yuborish yoki uni o’zgalar
hisobidan to’lash, qarzni to’lash muddatini kechiktirish, qarz uchun beriladigan
foizni kamaytirish yoki umuman olmaslik, korxonaga soliqdan yengillik berish,
soliqni kreditga aylantirish, korxonaga buyurtma berib uni haqini oldindan to’lash,
subsidiya ajratish, korxonaga ekport yuzasidan imtiyozlar berish.
Davlatning sanatsiyadagi ishtiroki ikki shartni hisobga oladi:
birinchisi – korxonaning milliy yoki hududiy iqtisodiyot uchun ahamiyati katta
bo’lishi kerak;
ikkinchisi – korxonaning tang ahvolga tushib qolishiga uning o’ziga bog’liq
bo’lmagan boshqa ob’ektiv sabablar bo’lishi lozim. Davlatning korxonaga yordami
bozor talabiga zid kelmagan taqdirdagina unga qo’l uriladi. yomon ishlagan, bozor
talabiga moslasha olmasdan moliyaviy inqirozga yuz tutgan korxonaga davlat
yordam bermaydi, chunki bu bozor qoidalariga zid keladi.
Subsidiya ham davlat o’z siyosatida qo’llaydigan asosiy moliya vositalari
sirasiga kiradi.
Dostları ilə paylaş: 
