O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Alohida ajratilgan budjetlarga
- Budjet tizimi prinsiplari.
|
yig‘ma va alohida ajratilgan
budjetlarga bo‘lish mumkin. Yig‘ma budjetlar umuman davlat hududida yoki uning ayrim ma’muriy- hududiy tuzilmasida amal qiluvchi budjetlarning barcha turlarini birlashtiradi. Ularga O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti, Qoraqal- pog‘iston Respublikasi budjeti va viloyatlarning mahalliy budjetlari hamda tumanlarga bo‘lingan shaharlar va tumanlarga qarashli shaharlari bo‘lgan tumanlar budjetlari kiradi. Alohida ajratilgan budjetlarga O‘zbekiston Respublikasi respublika budjeti, Qoraqalpog‘iston Respub- likasi respublika budjeti, viloyat budjeti, tumanlarga bo‘lingan shahar- larda shahar budjeti, tumanga qarashli shaharlari bo‘lgan tegishli ma’muriy-hududiy birliklarda tuman budjeti kiradi. Ushbu budjetlarda muvofiq ravishda umumdavlat, respublika (Qoraqalpog‘iston), viloyat, shahar va tuman miqyosidagi ahamiyatga ega bo‘lgan tadbirlarni moliyalashtirish uchun zarur bo‘lgan mablag‘lar nazarda tutilgan bo‘lib, ular tegishli darajadagi davlat hokimiyat organlarining bevosita tasarrufida bo‘ladi. Qolgan mablag‘lar quyi budjetlarga beriladi. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi davlat budjeti mablag‘lari respublika budjetiga ajratilganidan keyin, ular Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti hamda viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlariga yo‘naltiriladi. Budjet tizimi prinsiplari. Budjet tuzilishining muhim qismi budjet tizimini tuzish prinsiplari hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasining «Budjet tizimi to‘g‘risida»gi qonuniga binoan budjet tizimi asosiy prinsiplariga quyidagilar kiradi: budjet tasnifi, hisob yuritish-budjet hujjatlari va budjet jarayoni tizimining tuzilish birligi; 102 budjet tuzilishining O‘zbekiston Respublikasi ma’muriy-hududiy tuzilishiga muvofiqligi; turli darajalardagi budjetlarning o‘zaro aloqasi; davlat budjetining balanslanganligi (muvozanatlashtirilgan bo‘li- shi); davlat daromadlarini aniq manbalar bo‘yicha va xarajatlarini yo‘nalishlar (moddalar) bo‘yicha rejalashtirish; davlat budjetidan xarajatlarni tasdiqlangan budjet ajratmalari doirasida amalga oshirish; barcha darajalardagi budjetlarning mustaqilligi. Budjet tizimining ko‘rsatilgan prinsiplari mamlakat respublikamiz budjet qonunchiligida birinchi marta mustahkamlangan bo‘lib, bu uning normal ishlashi uchun juda katta ahamiyatga ega. Ammo budjet tizimi prinsiplarini shunchaki sanab o‘tish (O‘zbekiston budjet qonunchiligida shunday qilingan) ularning mazmunini aniqlab olish imkonini bermaydi. Demak, ularni subyektiv talqin qilish imkoniyatini inkor etib bo‘lmaydi, zeroki bunday talqin ularning asl mazmunini hamma vaqt ham to‘liq aks ettiravermaydi. O‘zbekiston Respublikasi budjet qonunchiligida mustahkamlangan budjet tizimi prinsiplari asosan umumqabul qilingan nazariyalarga va boshqa davlatlar qonunchilik amaliyotiga to‘g‘ri keladi. Biroq ular muayyan aniqliklar kiritilishini talab qiladi. Avvalambor, bu budjet tasnifi, hisob yuritish – budjet hujjatlari va budjet jarayoni tizimining tuzilish birligi prinsipiga taalluqlidir. Mazkur holda budjet tizimining umumiy tan olingan prinsipidan biri mazmu- nining ayrim elementlari ko‘rsatilgan. Gap budjet tizimi birligi prinsipi haqida ketayotgan bo‘lib, bunda huquqiy baza, budjet tasnifi, budjet hujjatlari shakllari, budjet jarayoni prinsiplari, pul tizimi birligi hamda davlat budjeti mablag‘lari bilan operatsiyalarni amalga oshirishda hisob yuritish, hisobot va nazorat bo‘yicha yagona tartib amal qilishi tushuniladi. Demak, budjet tasnifi, hisob yuritish-budjet hujjatlari va budjet jarayoni tizimining tuzilish birligi Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|