O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a

Moliya huquqining manbalari
. O‘zbekiston Respublikasida moliya 
huquqining manbalari deganda, moliyaviy-huquqiy munosabatlarni 

---

11
tartibga solishga qaratilgan normativ qonunchilik hujjatlari tushuniladi. 
Bu qonunchilik hujjatlari, albatta, davlatning vakolatli organlari 
tomonidan qabul qilinib, umummajburiy ahamiyatga ega bo‘ladi.
Moliya huquqining manbalari asosini moliyaviy qonunchilik tizimi 
tashkil etadi va ushbu tizim erkin bozor iqtisodiyoti talablariga 
moslashtirilgan. 
Moliya huquqining manbalari o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lib: 
birinchidan,
moliyaviy munosabatlarni tartibga solishda davlat va 
huquqning barcha vositalaridan, tadbirlaridan foydalaniladi; 
ikkinchidan 
esa, moliya huquqining manbalari juda xilma-xil va ko‘pchilikni tashkil 
etadi, ya’ni ular bir tizimga solinib, jamlansa, juda yirik bir tizimni 
vujudga keltiradi. 
Moliyaviy qonunchilik murakkab tizimga ega bo‘lib, quyidagilarni 
tashkil etadi:
a) moliya huquqining konstitutsiyaviy asoslari;
b) O‘zbekiston Respublikasining qonunlari (ya’ni, ularning faqatgina 
moliyaga oidlari);
d) qonun osti normativ hujjatlari. 
Moliya huquqining manbalarini quyidagi ikki qismga bo‘lgan tar-
tibda o‘rganamiz: 
nazariy 
va 
umumiy 
manbalar. 
Nazariy manbalar 
jumlasiga O‘zbekiston Respublikasi Preziden-
tining asarlarini kiritishimiz mumkin. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidentining «O‘zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish 
yo‘lida» nomli asarida soliq tizimiga oid fikrlar keltirilgan. Unda 
aytilishicha, soliq tizimining eng muhim vazifasi bu ishlab chiqarishni 
rivojlantirishga, moddiy xom ashyo, tabiiy moliyaviy va mehnat resurs-
laridan, to‘plangan mol-mulkdan samarali foydalanishga rag‘batlanti-
ruvchi ta’sir ko‘rsatishdir. Shuningdek, ushbu asarda mahalliy budjetni 
rivojlantirishga oid chora-tadbirlarni qo‘llash borasidagi muhim fikrlar 
ham mavjud. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Bizdan ozod va obod vatan 
qolsin» nomli asarida ham moliya va kreditga oid nazariy fikrlar 
keltirilgan bo‘lib, ynda milliy pul nufuzini mustahkamlash borasidagi 
nazariy ko‘rsatmalar yaqqol aks ettirilgan. 
Ɇɨɥɢɹ
huquqining