O’zbekisтon respublikasi navoiy kon-meтallurgiya kombinaтi davlat korxonasi navoiy davlaт konchilik insтiтuтi

Korxonaning maqsadi


Х - darajadagi 
foyda yoki daromad 
olish

Y - darajadagi talab 
yoki ehtiyojni 
qondirish
Ushbu maqsadlarga erishish korxonadan bir qator boshqa maqsadlarni
amalga oshirishini talab qiladi. Ular qatoriga texnik, ijtimoiy va ekologik 
maqsadlarni kiritish mumkin. Тalabga va standartga javob beradigan mahsulot
yaratish hamda ishlab chiqarish va texnik rivojlanish programmalarini amalga
oshirish uchun texnik maqsadlar qo’yiladi. Ularga eng avvalo tovar yoki mahsulotni
yaratish va tayyorlash, ularning sifat ko’rsatkichlarini standartga moslash, ishlab
chiqarish salohiyatini saqlash va rivojlantirish va hokazolar kiradi.
Ishchi-xodimlar, ularning oilasi va jamiyat tamoyillaridan kelib chiqib,
korxonaning oldiga ijtimoiy maqsadlar qo’yiladi.
Тabiat va jamiyatni muhofazasini ta’minlash har xil ko’rinishdagi ofatlarni
(yonilg’i, suv toshqini, yer qimirlashi va h.k.) oldini olish uchun tegishli ekologik
maqsadlar amalga oshiriladi.
Korxona yuqorida keltirilgan maqsadlarga erishish uchun bir qator
vazifalarni bajarishi kerak. Bular qatorida quyidagi asosiylarini ko’rsatib o’tamiz.
Boshqaruv vazifasi, texnik-texnologik, ishlab chiqarish, ilmiy tadqiqotlar, xo’jalik 
aloqalair, davlat bilan munosabatlar, informatsion ta’minot, moddiy-texnik 
ta’minot, ishchi kuchi ta’minoti, ijtimoiy, ekologik va hokazo vazifalar. 
Sanoat korxonalari xalq xo’jaligining barcha tarmoqlarini ilg’or, zamonaviy
texnika bilan qurollantiradi. Qishloq xo’jaligi, qurilish, transport, aloqa va boshqa
sohalarning texnik-iqtisodiy darajasi aynan sanoatning rivojlanish darajasiga
bog’liqdir. Sanoat tarmog’ining yanada rivojlanishi mamlakat iqtisodiyotining
kuchayishida muhim omil hisoblanadi. Sanoat korxonalari ishlab chiqarish vositalari
bilan bir qatorda xalq iste’moli buyumlarini ham ishlab chiqaradi va aholi turmush
darajasining oshishiga xizmat qiladi.
Iqtisodiyotning erkinlashtirilishi sharoitida korxonalar faoliyatining asosiy
yo’nalishlari quyidagilardir:
- bozorni har tamonlama o’rganish asosida mavjud mahsulot (ish,
xizmat)larga bo’lgan va kelajakda paydo bo’ladigan talabni aniqlash va o’z
istiqbolini belgilash;
- mahsulotlarni reklama qilish, o’rash, turli texnik xizmatlar ko’rsatishni
tashkil etish;
- mahsulot (ish, xizmat)larning yangi turlarini va modellarini yaratish nuqtai
nazaridan ilmiy tadqiqot ishlarini tashkil etish;

---

13
- iste’molchilar talabiga mos keladigan mahsulotlar ishlab chiqishni tashkil

qilish;
- ishlab chiqarishni muvofiqlashtirish, rejalashtirish, dasturlash va
moliyalashtirish;
- mahsulotlarni sotish tizimini tashkil etish va takomillashtirish;
- korxona boshqaruvini takomillashtirish va boshqalar.
Bozor
tizimida
iqtisodiy
sub’ektlarning bir-biri bilan oldi-sotdi
munosabatlarining predmetlarini keltiramiz (1.1-jadval).
1.1-jadval