Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

8-rasm.Turli regenratsiya darajasidagi eritmaning turli oqimlari bilan gazni amin yordamida tozalash sxemasi.
I-hom gaz. II-tozalangan gaz III-nordon gaz IV-qayta tiklangan amin V-malum miqdordagi qata tiklangan amin. VI-to’yingan amin. VII-VIII-ekspanzer gazlar IX-suv bug’lari. 1-absorber. 2-5-13-sovutgichlar. 3-4-ekspanzerlar. 6-8-9-15-nasoslar. 7-11-isiqlik almashtirgichlar. 10-qayta tiklangan amin rezervuari. 12-desorber. 14-reflyuks rezervari. 16-qozon
Birinchi oqimni to'liq ifloslangan deb atash mumkin emas. U faqat qisman kislotali tarkibiy qismlarni o'z ichiga oladi, chunki ularning bir qismi issiqlik almashtirgichda +50º/+60ºs gacha sovutish paytida chiqariladi. Ushbu eritma oqimi desorberning pastki qismidan olinadi, sovutiladi va ustunning o'rta qismiga yo'naltiriladi.
Gazda vodorod sulfidi va karbonat angidirid tarkibiy qismlarining sezilarli miqdori bilan tozalash turli darajadagi regenratsiyaga ega bo’lgan ikkita eritma oqimi bilan amalga oshiriladi. Chuqur tozalash faqat o'rnatishning yuqori sektoriga quyiladigan eritmaning bir qismidan o'tadi. Ushbu oqimning harorati odatda 50º C dan oshmaydi. Bu erda gazsimon yoqilg'ining nozik tozalanishi amalga oshiriladi. Ushbu sxema bug ' sarfini kamaytirish orqali xarajatlarni kamida 10% ga kamaytirishga imkon beradi.
Tozalash usuli organik ifloslanish va iqtisodiy maqsadga muvofiqligi asosida tanlanishi aniq. Qanday bo'lmasin, turli xil texnologiyalar sizga eng yaxshi variantni tanlashga imkon beradi. Xuddi shu aminli gazni qayta ishlash moslamasida siz gaz qozonlari, pechkalar, isitgichlarning ishlashi uchun zarur bo'lgan xususiyatlarga ega tabiy gaz olish orqali tozalash darajasini o'zgartirishingiz mumkin.
2.3. Absorbsion va desorbsion kalonnalarning ishlash prinsipi
Absorbsion qurilmalar ishlash rejimiga ko‘ra davriy va uzlyuksiz bo‘ladi. Кichik hajmli ishlab chiqarishlarda faqat davriy ishlaydigan absorbsion qurilmalar ishlatiladi. Zamonaviy sanoat korxonalarida ko‘pincha uzlyuksiz ishlaydigan qurilmalardan foydalaniladi. Gaz va suyuq fazalarning yo‘nalishiga ko‘ra, qarama-qarshi va to‘g‘ri yo‘nalishli absorbsion qurilmalar mavjud. Absorbsion qurilmalar ish prinsipiga asosan bir va ko‘p pog‘onali, resirkulatsiyali va regeneratsiyali bo‘ladi. 9-rasmda uchta absorber ketma-ket ulangan qarama-qarshi yo‘nalishli qurilmaning sxemasi ko‘rsatilgan. Qurilma tarkibiga absorberlar (2) dan tashqari eritma yig‘gichlar (1), eritmani haydash uchun markazdan qochma nasoslar (4) va eritmani sovitish uchun issiqlik almashgichlar (3) kiradi. Yutuvchi suyuqlik gazning yo‘nalishi bo‘yicha oxirgi absorberga beriladi, yuqoridan pastga oqib, 16 qabul qiluvchi yig‘gichga tushadi va nasos yordamida sovitgich orqali oldingi absorberga yuboriladi. Shunday qilib, qarama-qarshi yo‘nalishdagi gaz va suyuqlikning o‘zaro ta’siri yuz beradi. Suyuqlikning to‘la darajadagi to‘yinishini amalga oshirish uchun hamda eritmadan yutilgan komponentni toza holda ajratib olish maqsadida, resirkulatsiyali absorbsion-desorbsion qurilma ishlatiladi (10-rasm). Bunday qurilma gaz yo‘nalishi bo‘yicha ketma-ket joylashgan ikkita absorber 1, eritmalar uchun yig‘gichlar (2), nasoslar (3), sovitgichlar (4), issiqlik almashgich (5) va desorbsiya kolonnasi (6) dan tashkil topgan. Ifloslangan gaz birinchi kolonnaga beriladi, suyuqlik esa absorberning tepa qismidan yuboriladi, bu yerda gaz bilan suyuqlik uzlyuksiz kontaktga uchraydi.