O’zbеkistоn rеspublikasi оliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi buхоrо davlat univеrsitеti
Yüklə 5,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.1. Qayta tiklanmaydigan energiya manbalari
|
1.1-chizma:
Tabiatdagi energiya turlari 15 O’zbekistonda qayta tiklanadigan muqobil energiya manbalaridan foydalanish katta istiqbolga ega va bu borada samarali ishlar amalga oshiriladigan hamda ilmiy tajribalar to’plangan. Ayniqsa quyosh energiyasidan foydalanish borasida boy tajriba mavjud. Quyosh energiyasining yillik salohiyati neft’ ekvivalentida 51 milliard tonnadan oshadi. Bu quyosh energiyasidan elektr ishlab chiqarish, issiq suv va isitish tizimi bilan ta’minlash, meva-poliz mahsulotlarni quritish va saqlash, sho’r va minerallashgan suvlarni chuchitish, yer ostidan suv chiqarish va boshqa ko’plab maqsadlarda keng foydalanish imkonini beradi. 1.1. Qayta tiklanmaydigan energiya manbalari O’zbekistonda 225 ta neft’ va gaz konlari ma’lum. Ulardan: neft’ - 51 ta kondan qazib olinadi, gaz - 27 tasidan, 17 ta kondan esa kondensat qazib olinadi. O’zbekiston mutaxassislarining bahosiga ko’ra, ko’mir resurslarining tahliliy ko’rsatkichi 3 mlrd. tonnadan ortiqni tashkil qiladi. Ko’mirning sanoat zahirasi 1,9 mlrd. t.ni tashkil etadi, shu jumladan: qo’ng’ir ko’mir - 1853 mln. t, toshko’mir - 47 mln.t. Ko’mirning bashorat resurslari 5,76 mlrd. tonnani, shundan, 70 foizini qo’ng’ir ko’mir tashkil etadi. Ko’p miqdordagi toshko’mir zahirasi respublikaning Surxondaryo va Qashqadaryo viloyatlarida joylashgan. O’zbekiston uran zahirasi bo’yicha dunyoning 10 ta mamlakatlari orasida birinchilaridan hisoblanadi zarur ishlab chiqarish texnologiyalari va quvvatlariga ega. Uran ishlab chiqarish O’zbekistonda bugun dunyo ishlab chiqarish hajmining 7 foizini tashkil qiladi. Shuningdek, mamlakatdagi ma’lum qayta tiklanadigan muqobil energiya manbalari: gidroenergiyani qo’shganda, quyosh energiyasi, geotermal, shamol va biomassaga ega bo’lsa ham qayta tiklanadigan muqobil energiya manbalaridan hozircha etarlicha foydalanilmayapti. Hozirgi madaniy rivojlanish davrida, istalgan mamlakatda iqtisodiy o’sish yoqilg’i-energetika komleksining faoliyati mustahkam bog’langan. Bunda energiya resurslarini maksimal hajmda va yuqori darajada samaradorlik bilan foydalanayotgan mamlakatlar ko’proq raqobatbardosh bo’ladilar. Jumladan, Rossiya, shunga o’xshash yana ko’p darajadagi sanoati rivojlangan jahon mamlakatlarining ham 16 iqtisodiyoti qayta tiklanmaydigan uglevodorod yoqilg’i energetika resurslariga tayanadi. Yüklə 5,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|