O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti turizm va iqtisodiyot fakulteti

Turistik marshrutini ishlab chiqish bosqichlari 
-

12.1-rasm.

Turistik marshrutini ishlab chiqish bosqichlari va tasdiqlash 
ketma-ketlik rasmi 
Xizmat ko‗rsatish
bayonnomasi,
marshrut modelini
tuzish

Taxmin qilinayotgan

marshrut bo‗ylab
turistlik resurslarni
tadqiq qilish

Marshrutda havfsizlik

sxemasini ishlab chiqish

Marshrut

pasportini
ishlab chiqish

Yo‗lovchilarsiz

marshrutning sinov
safarini uyushtirish

Loyiha tahlili

Sinovdan so‗ng
marshrut sxemasiga
o‗zgartirishlar kiritish

Sifat nazorati usullarini

belgilash

Marshrut

yo‗lini
tuzish

Pasportni tegishli

xizmatlar bilan
kelishish

Texnologik

hujjatlarni tasdiqlash

Turistlik xizmatlar

bozori
marketingi

---

---

190

13-mavzu. Turizm industriyasi va infratuzilmasi 

Reja: 
1.

Turizm industriyasi, turizm infratuzilmasi tushunchalarining mohiyati va

tarkibiy qismi.
2.

Turoperatorlar va turagentlar faoliyati.

3.

Turistlarning bo‗sh vaqtini mazmunli o‗tkazish infratuzilmasi.

4.

O‗zbekistonda turizm infratuzilmasini rivojlantirish chora-tadbirlari.

13.1.Turizm industriyasi 
Bugungi kunda «turizm industriyasi» tushunchasining ko‗plab ta‘riflari
mavjud bo‗lib, bunday ta‘riflardan eng ishonchli va mukammalroqlaridan biri
Birlashgan MillatlarTashkilotining 1971-yilda o‗tkazilgan savdo va taraqqiyotga
bag‗ishlangan anjumanida berilgan edi
33
. Ushbu anjumanda e‘tirof etilganidek,
turizm industriyasi turistlar ehtiyojini qondirish uchun turistik mahsulotlar
yaratishga yo‗naltirilgan barcha turistik tashkilotlarning turli faoliyatlar
yig‗indisidan iborat.
Keyingi yillar davomida ushbu ta‘rifning mazmun va mohiyatini aniqlash
hamda turizm industriyasining tarkibiy qismlarini tavsiflash yo‗lida ko‗plab
tadqiqotlar bo‗ldi. Ammo bunga qo‗l urgan tadqiqotchi va amaliyotchilar turli
qiyinchilik, to‗siqlarga duch keldilar. Bunday qiyinchiliklarning yuzaga kelishiga
asosiy sabab turizm industriyasining iqtisodiyotning boshqa sohalari bilan
chambarchas bog‗liqligidadir.
Turizmning keng darajadagi ehtiyojini qondirishda sanoat va qishloq xo‗jaligi,
qurilish va savdo sohalari yagona, alohida bir tuzilmalar sifatida ishtirok etadilar.
Shu sababli, turizm industriyasini boshqa sohalardan keskin chegaralash o‗ta
mushkul masaladir. Hozirgi kunda faol iste‘molchi o‗ziga kerakli, xizmatlar
haqida individual tasavvurini shakllantiradi va bu taklifga bevosita ta‘sir o‗tkazadi.

33
http://www.unwto.org

---

---

191

Natijada turizm industriyasi o‗z tarkibini o‗zgartirib, yangi, zamonaviy turistning
xohish-istaklari hisobga olingan turistik-rekreatsion ob‘ektlarni yaratadi hamda
turistlarga xizmat ko‗rsatish sohasiga yashash tarzining qulayligi va
ko‗rsatilayotgan xizmatlarning yuqori sifatliligini, originalligini ta‘minlash uchun
zarur bo‗lgan yangi faoliyat turlarini jalb etadi.
Bu esa, o‗z navbatida, turizm infratuzilmasini tashkil etuvchi muhit va
resurslardan jadal foydalanishga hamda avvallari turistik hisoblanmagan yangi
resurslarni (qishloq va ekologik turizm) muomalaga jalb etishga undaydi. Turizm
industriyasi mavjud resurslardan shunchaki foydalanib qolmasdan, balki muhitga
nisbatan o‗z individual talabini shakllantirib, o‗zaro ta‘sir harakterini o‗zgartiradi.
Turizm industriyasi – bu mehmonxonalar va joylashtirish vositalari, transport
vositalari, umumiy ovqatlanish ob‘ektlari, ko‗ngil ochish ob‘ektlari va vositalari,
davolash, sog‗lomlashtirish, sportga doir, diniy-marosimchilik, ishbilarmonlikka
va boshqa maqsadlarga molik vositalar, turizm operatorlari va turizm agentligini
amalga oshiruvchi, shuningdek, turizm infratuzilma tashkilotlari majmuidan iborat
bo‗ladi.
O‗zbekiston Respublikasining «Turizm to‗g‗risida»gi Qonunida turistik
industriya tushunchasi quyidagicha ta‘riflanadi: