O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim V azirligi

Siyosiy tadqiqotlar metodlari
Saylovlarda ko’llaniladigan metodlar. «La P’er paradoksi». Praymeriz — saylovlar arafasida o’tkaziladigan tadqiqot sifatida. Praymeriz tadqiqot metodikasi va protsedurasi. Exit-Poll tadqiqoti va uning o’tkazish protseduraci- Siyosin reyting va uni aniqlash usullari. Siyosiy tadqiqotlarda qo’llaniladigan metodlarning ustunlik va kamchilik tomonlari.
Sotsial yo’l-yo’riqdarni o’lchash metodlari
“Sotsial yo’l-yuriq” tushunchasi, Ijtimoiy ishdagi tadqiqotda uni ta`riflashning xususiyatlari. Sotsial yo’l-yo’riqlarning yo’nalganligini o’rganish ommaviy harakatlarni bashorat kilishni shakllantirish zamini sifatida. Sotsial yul-yuriqlarning qadriyatli tabiati va ularni tasniflash tamoyillari. Termainal va instrumental kadriyatlar. Sotsial yo’l-yuriqlarni amaliy ijtimoiy ish metodlari — shkalalar yordamida tadqiq etish. O’z-o’zini baholash shkalasi, uning tuzilishi, qo’llash imkoniyatlari. Juftli taqqoslash metodi, uning moxiyati, “sotsial distantsiyalar”ni o’lchashda undan foydalanish. Bogardus shkalasi, uning tuzilishi va qo’llash imkoniyatlari. Terstoun shkalasi, uning tuzilishi va foydalanish imkoniyatlari. M.Roklchning sotsial yo’l-yo’riqlarni tadqiq etish metodikasi. L.Guttmanning shkalogrammli taxlili. V.Yadovning shaxsiy dipozitsiyalar tizimini tahlil qilishn.
Test metodidan foydalanish
Test tushunchasi. Testlarning asosiy diognostik vazifalari. Testlarlarning turli ko’rinishlari; umumshaxsiy va guruxiy; ob`ektiv va sub`ektiv; verbal va noverbal; diagnostik va proektivli. Klassik test metodikalari {REN, MMPI va borqa). Test metodikalarini ishlab chiqish tamoyillari. Test protsedurasiga qo’yiladigan talablar. Test jarayonida vaziyatli (situatsiyali) o’zgaruvchanliklar. Testda shkalalar. Tula va qisqartirilgan shkalalar. Testda tanlash. Birlamchi ma`lumotlarni tahlil qilish. Testda asosiy statistik tushunchalar. Testda faktorli tahlil tamoyillari. Umumiy, xususiy va xarakterli faktorlar. O’lchashning sifat darajasiga erishish. Test turlari; shaxsning kadriyatli-me`yoriy strukturalardagi yo’nalish, yo’l-yo’riq, qiziqish. motivatsiyalarni o’rganishga qaratilgan testlar. Testlarning ishonchliligi. O’lchashda standart xatolar. Test natijalari interpretatsiyasi. Testlarni tuzish jarayonida mazmunli assotsiatsiyalar metodidan foydalanish. Ostudning semantik differentsiali: qo’llash imkoniyatlari va loyihalashtirish texnologiyasi. Testlarning indikatorlarni tuzish. Test ko’rsatkichlarini korrelyativ va faktorli tahlili.


Kuzatish metodi
Kuzatish sotsial vokelik hodisalarini anglash metodi sifatida. Kuzatish metodining xususiyatlari. Ijtimoiy ishdagi tadqiqotda kuzatishdan foydalanish imkoniyatlari. Uning ustunlik va kamchilik tomonlari. Kuzatishni rejalashtirish. Kuzatish dasturi. Kuzatilayotgan ob`ektning ish faoliyatini va vaziyatini aniqlash. Kuzatish birligi va belgilarini tanlash. Kuzatish metodini aniqlash.
Kuzatish turlari: 1) rasmiylashganlik darajasiga ko’ra (nostrukturali va strukturali), 2) kuzatuvchining ishtirok etish darajasiga ko’ra (qo’shilib va qo’shilmay), 3) o’tkazish joyiga ko’ra (dalali va laboratoriyali), 4) O’tkazishning davomiyligiga ko’ra (sistemali va tasodifiy). Kuzatish turini anikdash. Kuzatishni rejalashtirish va uni o’tkazish protsedurasi, Kuzatilayotgan vaziyat strukturasining tavsiflari. Kuzatish birliklarini tanlash. Kuzatish ma`lumotlarining sub`ektivlik muammosi. Kuzatuvchiga qo’yiladigan talablar. Kuzatuvchilar uchun yo’l-yo’riqlar ishlab chikish. Kuzatish metodining ishonchliligini oshirish yullari. Natijalarni kayd etish shakllari. Texnik vositalardan foydalanish va ma`lumotlarni kodlashtirishning maxsus malakalari. Kuzatish instrumentariysi: kuzatish kundaligi, ma`lumotlarni qayd etish blankalari va kartochkalari. Kuzatish ma`lumotlarini qayta ishlash va tahlil qilish.