O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim

Birinchi klassifikatsiya (guruh) - yangiliklarni kiritish, maktab va oliy tizimda sodir bo‘ladigan pedagogik jarayonga aloqadorligi bilan asoslanadi. Ushbu
jarayonni tushunishga tayanib, quyidagi ko‘rinishdagi yangilik xillarini ajratish mumkin:

• 
  ta’lim maqsadi va mazmuniga;
  
• 
  pedagogik jarayon metodikasi, vazifalari, usullari, texnologiyalarga;
  
• 
  ta’lim va tarbiyani tashkil etish shakllari va vositalari;
  
• 
  rahbariyat, pedagog va o‘quvchilar faoliyatiga.
  

Ta’lim tizimiga ikkinchi klassifikatsiya (guruh) - yangilikni kiritish masshtabi (hajmi) belgisiga asoslanadi. Bu erda quyidagi o‘zgarishlarni ajratish mumkin:

• 
  bir-birlari bilan bog‘liq bo‘lmagan lokal va alohida (bir tomonlamalilik);
  
• 
  kompleks, o‘zaro bir-biri bilan bog‘liq;
  
• 
  butun maktab va oliy tizimni qamrab oluvchi, tizimli.
  

Uchinchi klassifikatsiya (guruh) - innovatsion imkoniyatlarga qarab amalga oshiriladi. Bu holatda e’tiborga olinadi:
-ta’lim dasturlari, o‘quv rejalar, tuzilmalarni takomillashtirish, ixtirochilik, - ko‘rinishlarni o‘zgartirish bilan bog‘liq ma’lum va qabul qilinganlarni modifikatsiyalash;
-kombinatorlikka (o‘zgartirishlar) xos yangilik kiritish; radikal o‘zgartirishlar.
Ta’lim tizimida yangiliklar kiritish mazmuni va yo‘nalishlari masalasini o‘rganishga kirishishdan oldin “Pedagogik tizim” va “Pedagogik tizimda yangiliklar kiritish” tushunchasini aniqlab olaylik.
Pedagogik jarayon bilamizki, pedagogik tizim asosida yo‘lga qo‘yiladi. Pedagogik tizim – bu tashkil etuvchilarning birlashtirilgan majmui bo‘lib, ular o‘zgarishlarda ham barqarorligicha qolaveradi. Agarda o‘zgarishlar (yangilik kiritish) qandaydir mumkin bo‘lgan chegaradan oshib ketsa, tizim buziladi, uning o‘rniga yangi boshqa hususiyatli tizim yuzaga keladi.