O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. U. Samadov, D. B. Xoliqulov. M. S. Saidova

Prokat ishlab chiqarilishi. 
―O‗zmetkombinat‖ HICHBda ikkita prokat sexi 
mavjud: 1-NPS va 2-NPS. 1-NPS 1946 yilda ishga tushirilgan, ishlatish davri 
davomida qayta ta‘mirlangan va modernizasiyalangan. Sex tarkibiga: tasmali stan 
300, «SHPS-40-80»-2 liniya, va «SHPS-80-120» stani-1 liniya. 
1994 yilda D68 bo‗lgan po‗lat zoldirlarni ishlab chiqarishi o‗zlashtirildi, so‗ng 
D100 zoldirlarni ishlab chiqarilishi o‗zlashtirildi. 2001 yil sentabr oyida D120 
zoldirlarni ishlab chiqarilishi o‗zlashtirildi, 2005 yilda D40 zoldirlarni ishlab 
chiqarilishi o‗zlashtirildi. 
Metallni qizdirish uchun prokat ostiga unumdorligi 50 t/soat bo‗lgan ikkita 
metodik pechlari o‗rnatilgan. ―630‖ tizimida zoldir stanlari va navli andozali 
prokat uchun tayyorlanmalar xaydaladi. Tayyor havli va andozali prokat tozalash 
tasmadan keyin reykali muzlatgichga uzatiladi va u erda kerakli uzunlikda kesilib, 
paketlarga yig‗iladi. Mahsulot temir yo‗l transport va avtotransport yordamida 
yuklanib jo‗natiladi. 
2-NPS 1984 yilda ishga tushirilgan, prokat stanlari Germaniya ―SKET‖ firmasi 
tomonidan olib kelingan. Sex yuqori texnologiyalar bo‗yicha jihozlangan. 2 NPS 
tayyor prokatni ishlab chiqarishi uchun kesimi 320x250 bo‗lgan tayyorlanmalar 
EPEKdan kelib tushadi (1.5.(a,b)-rasm). Tayyorlanmalar uslubiy pechlarda 
qizdiriladi. Aylanuvchi balkali uslubli pechlarning unumdorligi 3 tan har bittasi 
soatiga 100 tonnani tashkil qiladi. Zoldirlarni ishlab chiqarilishi o‗zlashtirildi. 
Metallni 1250-1300
0
C qizdirilgandan so‗ng va sig‗imlash klet guruhlarda 

---

29 
haydalgandan so‗ng kesimi 120x120 bo‗lgan to‗rt burchakli tayyorlanmalar 
keyingi qizdirilishga va navlarning har xil profillarni haydalishiga yuboriladi. 
140x140 va 160x160 kesimli tayyorlanmalar zoldirlarga xom -ashyo sifatda xizmat 
o‗iladi, so‗ng u sig‗imli guruh bilan yegilgan muzlatgich bilan olinadi va 
keyinchalik platformalarda 1-NPS ga yuboridadi. 
(a) (b)