O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a’zam xoliqov

Taqlid qilish
shaxsning psixologik xususiyati bo‘lib, o‘zi sevgan 
biror inson harakatiga, namunasiga, ibratiga amal qilishidir. O‘quvchi 
o‘zi uchun ideal deb bilgan kishining xulq-atvor namunalariga ongsiz 

---

69 
ravishda taqlid qiladi. 
O‘quvchilar o‘zgalar xulq-atvoridan andoza olib, 
taqlid qilish yo‘li bilan ulardan o‘zining muhitida foydalanadi. Taqlid 
qilishning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, o‘quvchilar o‘z xatti-
harakati va muomalasi jarayonida o‘zi ko‘rgan, kattalar bajargan harakat-
larni takrorlashga intiladi. Taqlid qilishning yana bir xususiyati o‘quvchi 
badiiy asarlarda o‘qigan, kinofilmlarda ko‘rgan sevimli idealidagi 
qahramon obraziga, xarakteriga, jasoratiga, imo-ishora, nutq, kiyinish 
uslublariga beixtiyor taqlid qiladi, o‘z faoliyatida takrorlaydi.
Beixtiyor taqlid qilish o‘quvchi shaxsi shakllanishining ilk bosqich-
larida muhim ahamiyatga ega. O‘quvchi taqlid qilish yo‘li bilan nutqni, 
buyumlarni, turli harakatlarni o‘rganadi, xulq-atvori shakllanadi, ruhiya-
tidagi ushbu jarayon asta-sekin va ko‘r-ko‘rona davom etadi.
O‘qituvchi kommunikativ qobiliyati bilan pedagogik faoliyat olib 
borish jarayonida o‘zaro fikr almashish yo‘li bilan ta’sir ko‘rsatishning 
ko‘rib chiqilgan asosiy turlari – o‘quvchini ishontirish, o‘quvchi ongiga 
ta’sir etish, taqlid qilish – bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lgan psi-
xologik xususiyatlardir va ayni vaqtda, o‘ziga xos farqlarga ega. Ishon-
tirish va ongga ta’sirning o‘zaro bog‘liqligi shundan iboratki, biz ta’sir 
ko‘rsatish usulining unisidan ham, bunisidan ham foydalanganda ko‘-
pincha notiqlik san’atini namoyish etamiz. O‘qituvchining so‘z boyligi 
va notiqlik malakasi ishontirish va o‘quvchi ongiga ta’sir etishning 
muhim manbalaridir.