O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a’zam xoliqov

YOSH O‘QITUVCHI AMAL QILIShI LOZIM BO‘LGAN 
XUSHMUOMALALIK MEZONLARI 

o‘quvchilarga og‘zaki ta’sir qilishda shirinsuxanlik va 
insoniylik tuyg‘ularini namoyish etish 

so‘z bilan og‘zaki ta’sir etishning barcha bosqichlarida hissiy 
osoyishtalikning namoyon bo‘lishi 

o‘quvchilarning ta’lim va bilim olishga bo‘lgan ishtiyoqini 
kuchaytirish 

mustaqil fikr yuritish, o‘z fikrini erkin bayon eta olish, insoniy 
qadr-qimmat tuyg‘usini shakllantirish 

o‘zaro fikr almashishga doir sifatlar, ko‘nikmalar va 
malakalarning mavjudligi 

---

77 
3.
O‘zida insonparvarlikning asosiy xususiyatlarini rivojlantirish 
yuzasidan ixtisoslashtirilgan o‘z
-
o‘ziga ta’sir o‘tkazuvchi “autogen” 
mashqlar asosida ishlash. 
4.
O‘quvchilar va ota
-
onalar bilan turli jamoat ishlarini olib borish, 
bundan o‘zaro fikr almashish faoliyatida ko‘nikma va malakalar (ma’ru-
zalar, suhbatlar, kamolot yoshlar uyushmalari) hosil bo‘ladi.
5.
So‘z bilan og‘zaki ta’sir o‘tkazishda salbiy kayfiyatlarni engish 
tajribasini shakllantiradigan va xushmuomalalikni rivojlantiradigan vazi-
yatlar tizimini yaratish. 
6.
Xushmuomalalikka milliy an’ana va urf
-
odatlarimiz, o‘zbekona 
muomala madaniyati, milliy ma’naviyatimiz nuqtai nazaridan yon-
dashish. 
7.
O‘z ona tilida puxta, lo‘nda va jarangdor so‘zlar tuza olish va uni 
nutqiy mahorat bilan ifodalash ta’lim muassasalarida o‘rganilayotgan har 
bir fan o‘qituvchisi uchun eng zarur kommunikativ qobiliyatlardan biri-
dir.
Taklif etilgan ushbu tizim asosida pedagogik faoliyat olib borish 
o‘qituvchi kasbiga oid shaxsiy fazilatlardan biri bo‘lgan insonparvarlik 
va xushmuomalalikni shakllantiradi. O‘qituvchi kasbiy faoliyati davo-
mida nutqidagi so‘z qudratini takomillashtirib boradi. U o‘zbek tilining 
boy imkoniyatlaridan unumli foydalanish orqali so‘z boyligini go‘zal, 
ravon, ifodali, ta’sirchan bo‘lishiga intiladi. Zero, go‘zal va ta’sirchan 
so‘zlay bilish ham san’at. Bu san’atdan bebahra bo‘lgan o‘qituvchining 
kasbiy mahorati shakllanmaydi. Qaysi fanni o‘qitishdan qat’iy nazar, 
o‘qituvchining asosiy quroli so‘z boyligidir, u so‘z qudrati asosida 
kommunikativ qobiliyatini namoyish etadi.