Jahon svilizatsiyalari fanining sosiy qismi “Sivilizasiya” tushunchasi. Uning ta'rifi va o‘ziga xos sifatlari Qadimgi dunyodagi madaniy taraqqiyot haqida tushuncha “Sivilizasiya” terminining XVIII-X1X asrda Yevropa ilmiga kirib borishi. L.Morgan sistemasida sivilizasiya. Hozirgi zamon fanida “sivilizasiya” tushunchasi. M.Veber, O. Shpenglyer, A.Toynbi, F.Brodyel, K. Yaspers, P.Sorokin, S.Xantington nazariyalari. Sivilizasiyaning bosqichli nazariyalari. Inson jamiyati taraqqiyoti muammosiga sintetik yondashuv yo‘llarini izlash. Sivilizasiya va madaniyat. Sivilizasiyalar o‘rtasidagi yagona madaniyat, o‘ziga xoslik, xilma-xillikning o‘zaro bog‘liqligi.
Dastlabki sivilizasiyalarning shakllanishi. Dastlabki sivilizasiyalarning sosial-iqtisodiy belgilari: yozuv, shaharlar, hashamatli arxitektura. Uzoq o‘tmishdagi insoniyatning soni va joylashishi. Nyeolitik inqilobning shart-sharoitlari. Yaqin sharqdagi dyexqonchilik madaniyati manbai. Iyerixon madaniyati. Kichik Osiyo markazi. Chyeyyunyu va Chatal - Xuyuk.
Jarmo va zagros madaniyatining umumiyligi. Shimoliy Myesopotomiyada (ikki daryo oralig‘i) ilk dyehqonchilik majmui. Janubiy Turkmanistondagi Joytun madaniyati. Janubiy - Sharqiy Osiyo va Ganga vodiysida ilk dyehqonchilik muammosi. Madaniyatning yangi tarixiy turi va uning madaniy standarti. Yangi turmush tarzi va ma'naviy taraqqiyot. Madaniyat sohasidagi sifatiy siljish va birinchi madaniy inqilobning muammolari.
Ikki daryo oralig‘ining (Mesopotomiya) Qadimgi sivilizasiyasi Qadimgi Myesopotomiyaning aholisi. Birinchi dehqonchilik xududlarining o‘zlashtirilishi. Shumer muammosi. Semit qabilalari. Miloddan avvalgi IV-III ming yilliklarda Shumyer. Akkad va Ur hukmronligi davrida Myesopotomiya. Miloddan avvalgi 11-ming yillikda Bobil. Miloddan avvalgi III-II ming yilliklarda Ossuriya. Miloddan avvalgi XII-VII asrlarda Bobil va Ossuriya davlati. Ossuriyaning yemirilishi va yangi Bobil davlati. Iqtisod va sosial institutlar. Qadimgi Myesopotomiya madaniyati. Mixxat. Qadimgi Myesopotomiya adabiyoti. Maktablar. Kutubxonalar. Matyematika. Astronomiya. Myesopotomiya sivilizasiyasining siyosiy nazariyaci va amaliyoti, Harbiy ish, huquq sohasidagi myerosi. Din va afsonalar. Ikki daryo oralig‘i san'ati. Ossuriya san'ati. Yangi Bobil san'ati.
