Kuzatish - shaxsni qiziqtirgan narsalar va tevarak atrofidagi hodisalarni bilish
uchun maqsadli va rejali tarzda idrok etish .
Kuzatish metodi -faoliyat mahsulini tahlil etish, erkin tavsifnomalarni
umumlashtirish usuli.
Layokat – individning ma’lum faoliyatning bajarishga undovchi saylanma
yo‘nalganligi. Nerv tizimining ba’zi irsiy determinlashgan anatom-fiziologik
xususiyati.
Longityud tadqiqot- (ing.longitude-uzoq muddat) insonning yosh va
individual o‘zgarishlar ko‘lamini o‘rganish maqsadida yashash davri fazalari
o‘zgarmas bo‘lgan guruhni uzoq va uzluksiz tekshirish usuli.
Lyusher testi- ruhiy holatni aniqlovchi rangli test.
Metod (yunon.methodos-tadqiqot,tekshirish)-bilishning nazariy va amaliy
o‘zlashtirish usullari yig‘indisi.
Mexanik xotira - (yunon.mechane-qurol,mashina)- muayyan material
ma’nosini, mazmunini, ichki mohiyatini, ichki mantiqiy bog‘lanishlariga
tushunmagan holda takrorlashga asoslangan xotira turi.
Mehnatsevarlik – insonning mehnat faoliyati jarayoniga ijobiy shaxsiy
munosabatidan iborat bo‘lgan xarakter xususiyati.
Melanxoliya (yunon.melas-qora, chole-o’t,safro)-temperament turlaridan
psixik faollikning sust, tez ta’sirlanuvchilik, hatto arzimagan narsalar uchun ham
juda chuqur ta’sirotga berilishi bilan xarakterlanadi.
Melonxolik - Gippokrat ta’limotiga ko‘ra, temperamentning bir turi. Yuksak
darajadagi ta’sirchanlik va hissiyotning zoxiran nisbatan sust ifodalanganligi.
Orzu - shaxsning o’zi uchun yoqimli bo‘lgan istiqbol obrazlarini ongida
yaratishdan iborat xayol turi.
Oltinchi sezgi - odamdagi asosiy besh sezgidan tashqari har xil holatlarda
namoyon bo’ladigan sezgi.
Obrazli xotira -tasavvur, tabiat va hayot manzaralarini, shuningdek, tovush,
hid, ta’mlarni esda olib qolishdan iborat bo‘lgan xotira.
417
Operativ xotira (lot.operatio-harakat)- xotira turi. Kishi tomonidan bevosita
amalga oshirilayotgan zaruriy xatti-harakatlar, shularga xizmat qiluvchi mnemik
jarayonlar.