O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti Ekologiya va geografiya kafedrasi

Tayanch atama va iboralar
Vulqonlar, shamol, yong’ingarchilik, zilzila, uglevodordlar, tabiiy ifloslanish, sun’iy ifloslanish, antropogen omillar, ko’mir, mazut, benzin, dizel yoqilg’isi, avtotransport vositalari, zaharli moddalar, kanserogen moddalar, ifloslanish, zararli moddalarning ruxsat etilgan chegaraviy konsentrasiyasi, birdaniga maksimal RECHK, o’rtacha sutkalik RECHK, zaharli moddalarning sinflari va darajalari, oltingugurt oksidi, uglerod oksidi, azot oksidi, vodorotli sul`fid, ftor birikmalari, qo’rg’oshin birikmilari, atmosfera changlari, iqlim, tuman, smog, iqtisodiy zarar, korroziya, yarimo’tkazgichlar, vaksinalar va antibiotiklar, daraxtzorlar, archa, tolzorlar, miqroorganizmlar, terakzorlar.


A d a b i y o t l a r

1. 
   Otaboev III., Nabiev M., Inson va biosfera. 'I'.: O’qituvchi, 1995, 320 b.
   
2. 
   Охрана окружающей среды. Под ред. С.Б.Белова, М.: Высшая школа, 1991, 319 с.
   
3. 
   Shodimetov YU. Ijtimoiy ekologiyaga kirish. T.: O’qituvchi, 1994.
   
4. 
   Rafiqov A.A. Geoekologik muammolar. T.: O’qituvchi, 1997, 112 b.
   
5. 
   Qudratov O. Sanoat ekologiyasi. T.: TT va ESI, 1999, 183 b.
   
6. 
   Сайдаминов С.С. Основы охраны окружащей среды Т.,1989
   

Nazorat savollari

1. 
   Atmosfera havosining ifloslanish turlari va manbalari haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   Atmosfera havosi tarkibidagi changlar haqida ma’lumot bering.
   
3. 
   Atmosfera havosining sun’iy ifloslanishi deb nimani tushunasiz?
   
4. 
   Atmosfera havosining ifloslanishiga energetika tarmoqlari, qishloq hamda maishiy-kommunal xo’jaliklari va avtotransport vositalarining ulushlari necha % ni tashkil etmoqda?
   
5. 
   Yoqilg’i mahsulotlari tarkibida qaysi gazlar va birikmalar bo’lishi mumkin?
   

Atmosfera havosining ifloslanish holatini kuzatishni tashkil qilish, ifloslangan havo atmosferasi maxsus kuzatish postlarida olib boriladi, buning uchun maxsus joylar tanlab olinib, bu joyda havoni o'lchash qurilmalari maxsus binoga yoki avtomobilga joylashtiriladi.
Kuzatish postlari uch xil kategoriyaga mansub bo'ladi:
1) statsionar (turg'un) post;
2) marshrutli post;
3)harakatdagi post.