O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti turdiqulov T

Chorva mollarini qochirish texnikasi
 
 
Chorva mollari asosan ikki xil — 
tabiiy
 
va 
sun’iy
 
usulda qochiriladi. Tabiiy 
usul yana ikkiga: 
erkin holda
 
(yoki podada) va 
q
o’lda 
qochirishga bo‘linadi. 
Erkin holda yoki podada qochirish ancha tartibsiz bo‘ladi. Bunda qaysi 
urg‘ochi mol qaysi erkak moldan, qachon qochganligi noma‘lum bo‘ladi. Ayrim 
hollarda yuqumli jinsiy kasalliklar tarqalishi ham kuzatiladi. Hisob ishlari olib 
borilmaydi. Bu usul asosan mollar podada yaylov sharoitida boqilganda 
qo‘llaniladi (52-rasm). Erkin holda qochirishda har bir buqa yil mobaynida 30—40 
bosh sigirni qochirishi rejalashtiriladi, har bir ayg‘ir uchun 20—25 bosh biya 
rejalashtirilishi mumkin. 

---

115 
52-rasm. Erkin holda qochirish usuli 
Qo‘lda qochirish usuli birmuncha samaraliroq bo‘ladi. Bunda kuyukkan 
urg‘ochi mollar oldindan tanlangan erkaklaridan qochiriladi va qochgan kuni 
maxsus jurnalga yozib qo‘yiladi. Bu usulning afzalligi shundaki, har bir urg‘ochi 
hayvon qaysi erkak moldan va qachon qochganligi ma‘lum bo‘ladi(53-rasm). 
Binobarin, hisob ishlarini ham olib borish mumkin. Lekin iqtisodiy tomondan bu 
usul unchalik samarali emas, chunki ko‘plab erkak mollarni saqlash, parvarish 
qilish va oziqlantirishga anchagina mablag‘ sarflanadi. 
53-rasm. Qo‘lda qochirish usuli 

---

116 
Qishloq xo’jalik hayvonlarini sun’iy urug’lantirish usuli.
Bu usulda 
yuqori mahsuldorli, avlodlarining sifati bo‘yicha tekshirilgan erkak mollarning 
urug‘lari maxsus shpris-kateter orqali kuyukkan urg‘ochi hayvonlarning 
bachadoniga yuboriladi (54-rasm).