O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti L. A. Botirova, D. M. Tagayeva

 
Ungerniya, qoraqobiq (
Ungernia
) turkumi. 
Bu turkum vakillari ko'p yillik piyozli 
o't o'simliklar. Barglari 4—6 ta, bahorda paydo bo'ladi. Yozga kelib quriydi. Poyasi 
bargsiz. Gulqo'rg'oni 6 ta, gulbargchalari voronkasimon, sal qiyshiqroq, sarg'ish-qizil 
yoki sarg'ish. To'pguli soyabonsimon, changchisi 6 ta. Tugunchasi uch uyali. Mevasi 
— ko'sakcha. O'zbekistonda 3 turi (U. sivcrtzovii, U. victoris) o'sadi. 
Seversov qoraqobig‘i — 
Ungernia scvertzovii
. 
Ko'p yillik piyozli o'simlik. 
Barglari 4—6 ta, qalami ikki qator joylashgan. Poyasi silindrsimon, bo'yi 20—40 sm. 
To'pguli soyabonsimon, 7—12 gulli. Gulqo'rg'oni 6 ta gulbargchali, qizil g'isht rangli. 
Mevasi — ko'sakcha, uch bo'lakli, chokidan ochiladi. Qor ketishi bilan piyozidan o'sib 
chiqqan barglari may oyining ikkinchi yarmida quriydi. Iyul oyida piyozidan bargsiz, 

---

45 
oqish poya unib chiqadi va uning uchida to'pgul hosil bo'ladi. Scntabr oyida gullaydi. 
Tog'da toshli va chag'ir yonbag'irlarda o'sadi. Dorivor o'simlik.O'zbekiston 
Respublikasi „Qizil kitob" iga kiritilgan. 
Za’faron (
Crocus
) turkumi. 
Turkum vakillari tuganak piyozli, deyarli povasiz o‘t 
o'simliklar. Guli ikki jinsli, voronkasimon. Gulqo'rg'on bargchalari oq, sariq yoki 
ko'kimtir havorangda. Changchisi 3 ta, mevasi — ko'sakcha. O'zbekistonda 2 turi 
(Olatog' za’faroni, Oq zaTaron), O'rta Osiyoda 3 ta turi tarqalgan. Bular ko'p yillik 
tuganak piyozli o'simliklar, 1—4 tadan gul hosil qiladi, gulqo'rg'on bo'laklari oq, orqa 
tomoni biroz binafsha rangli. 
Gulsafsar (
Iris
) turkumi. 
Turkum gaildizpoyali, barglari qilichsimon o't 
o'simliklar kiradi. Gulqo'rg'oni yirik, gultojsimon, to'g'ri. Bargchalari har xil, qo'shilib 
o'sib naycha hosil qiladi. Bargchalarining ichkisi sirtidagi shakli va kattaligi bilan farq 
qiladi. Changchisi 3 ta, tugunchasi 3 uyali. Mevasi ko'p urug'li, 3 qirrali ko'sakcha. 
O'rta Osiyoda 19 turi, O'zbekistonda 8 turi uchraydi.