O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

iste‘molchilarga yetkazib 
berishdan
iboratdir. Bu yerda bozor ishlab chiqarish bilan iste‘molni 
bir-biriga bog‗laydi, ishlab chiqarilgan tovar yoki xizmat o‗z 
iste‘molchisini topadi.
Bozor ayirboshlash kategoriyasi bo‗lib, 
ishlab chiqarishning 
uzluksiz takrorlanib turishiga yordam beradi.
Ishlab chiqarish, 
yangidan boshlanishi uchun yaratilgan tovarlar sotilishi va ularning 
pulga aylanishi, puldan esa kerakli iqtisodiy resurslar xarid qilinishi 
zarur. Bozor vositasida tovarni sotishdan tushgan mablag‗lar hisobiga, 
ishlab chiqaruvchilar resurslar sotib olish yo‗li bilan sarflangan ishlab 
chiqarish vositalari o‗rnini qoplaydigan va ishlab chiqarishni 
kengaytirish uchun kerakli moddiy va mehnat resurslariga ega 
bo‗ladilar. Bozor orqali resurslarning erkin harakati ta‘minlanadi va 
ularning tarmoqlar o‗rtasida taqsimlanishi ro‗y beradi.
Bozor 
iqtisodiyotni tartibga solib turish vazifasini
talab, taklif, 
raqobat va narxlar yordamida bajaradi. U o‗zida talab va taklifni 
jamlab, bu bilan nimani, qancha miqdorda va qaysi vaqtda ishlab 
chiqarish kerakligini aniqlab beradi. Bozor narx vositasida iqtisodiy 
resurslarni tovarlarga talab kamaygan tarmoqlardan talab ortgan 
tarmoqlarga oqib kelishini ta‘minlaydi. 
Bozorning ichki tuzilishi murakkab bo‗lganligi sababli uni 
turkumlashda quyidagi asosiy mezonlarga asoslaniladi:
- bozorning yetuklik darajasi;
- sotiladigan va sotib olinadigan mahsulot turi;
- bozor subyektlari xususiyatlari;
- bozor miqyosi,
- iqtisodiy aloqalar tavsifi va boshqalar.
Bozorning 
yetuklik darajasiga qarab
rivojlanmagan bozor, klassik 
(erkin) bozor, hozirgi zamon rivojlangan bozorlarga bo‗linadi. 
Rivojlanmagan, shakllanayotgan bozor
ko‗proq, tasodifiy tavsifga ega 
bo‗lib, unda tovarni tovarga ayirboshlash usuli (barter) ko‗proq 
qo‗llaniladi. Lekin hozirgi davrda ham ayrim mamlakatlarda pul 
inqirozga uchrab, ijtimoiy ishonchni yo‗qotgan, bozor iqtisodiyotiga 
o‗tayotgan davrlarda ham bu bozor amal qilishi mumkin.