Oʻzbeкiston respubliкasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Kadirov axborot texnologiyalari

Ekspert tizimini yaratish bosqichlari.
Ekspert tizimini 
yaratishning 
bosqichlariga 
quyidagilarni 
kiritish 
mumkin: 
konsepsiyalash, realizatsiya, testdan oʻtkazish, joriy etish, kuzatib 
borish, modernizatsiyalash.
Konsepsiyalash bosqichida ekspert tizimini ishlab chiqish 
boʻyicha mutaxassis ekspert bilan hamkorlikda tanlangan predmet 
sohasidagi muammoni yechishning uslublarini bayon etish uchun 
qanday tushuncha, munosabat va protseduralar zarurligini hal etadi. 
Bosqichdagi asosiy vazifa masalani yechish jarayonida yuzaga 
keluvchi vazifa strategiyasi va cheklovlarni tanlashdan iborat. 
Konsepsiyalash muammoni toʻliq tahlil etishni talab etadi.
Formallashtirish 
bosqichida 
asosiy 
tushunchalar 
va 
munosabatlar bilimlarni ifodalashning oʻziga xos rasmiy tiliga 
oʻtkaziladi. Bu yerda koʻrib chiqilayottan vazifa uchun modellar 
yoki ma’lumotlarni taqdim etishning oʻxshash usullari tanlanadi.
246

---

VII bobga doir savollar 
1. Loyiyalash imkonini beruvchi pakеtlardan qaysi birlarini 
bilasiz? 
2. Mathcad imkoniyatlari nimalardan iborat? 
3. Mathcad tizimining asosiy tashkil etuvchilari? 
4. Mathcad tizimida matеmatik ifodalarni hisoblash qanday 
amalga oshiriladi? 
5. Mathcad tizimida uch oʻlchamli grafik qurish qanday amalga 
oshiriladi? 
6. Matlab tizimining asosiy tashkil etuvchilari? 
7. Matlab tizimining qanday imkoniyatlari mavjud? 
8. Ekspert tizimi muhiti nimalardan tashkil topgan? 
9. Ekspert tizimlar nima? 
10. Inellektual axborot tizimlari va ularning vazifalari? 
 
Test savollari 
1. Kompyutеr yordamida loyiyalash imkonini beruvchi 
pakеtlar qatorini toʻgri koʻrsating? 
a) Maple, Matlab, Mathcad 
b) Paint, Matlab, Mathcad 
c) CorelDRAW, Matlab, Mathcad 
d) Maple, Matlab, Word