1 0
M. Koxime
Physalis floridana o‗simligidan toza holda ajratib olishga muvaffaq
bo‗ldi. Virus o‗simlikda barg rangining ochlashishi va dag‗allashishi, hamda barg
plastinkasining yuqoriga qayiqsimon buralishi kabi kasallik
alomatlarini keltirib
chiqaradi [12,17].
Bu virus lyuteoviruslar oilasiga mansub bo‗lib, virioni sharsimon shaklda,
o‗lchami 23-25 nm ni tashkil etadi . Virusning m.m. 28,3
×
10
6
D, virionning 28% ni
RNK, 72% ni oqsil tashkil etadi. RNK ning m.m. 2,0
×
10
6
D, oqsilining m.m.
26,3
×
10
3
D [24], sedimentatsiyakoeffitsenti 127 S, E
260
0,1%,
1sm≈5 ekanligi
keltirilgan. Virusning HTFY darajasi 80°S
ni tashkil etadi, virus 42-43°C da 1-5
kun, 20°C da esa bir oydan ortiq saqlanadi [24,9].
KLB mexanik usulda yuqmaydi, ammo payvandlash orqali juda oson yuqadi
[19]. Tabiiy sharoitda esa bir qator o‗simlik bitlari, ya‘ni
Myzus persicae Sulz.,
Myzus ascalonium,
Myzus circum flexus Buckt.,
Myzus ornofus,
Myzus convolvuli
Kalt.,
Macrosiphum solanifolii Ashm. kabi turlari yordamida tarqaladi.
Ularning
ichida virusning eng yaxshi tashuvchisi
Myzus persicae Sulz.
ekanligi bir qator
mualliflar tomonidan isbotlangan [13].
Virus
Datura stramonium L
. o‗simligida 20-30 kun o‗tgandan so‗ng barg
tomirlari orasida xloritik dog‗larni
Phisalis angulata L. o‗simligida
ham xuddi
shuncha muddatda o‗simlik o‗sishining sekinlashishi, barg buralishi va atrofida
qizg‗ish dog‗larni [19],
Ph. floridana Rubd. o‗simligida esa 8-15 kundan so‗ng
o‗simlik o‗sishining sekinlashishi, bargning sarg‗ayishi
va xloroz kabi kasallik
alomatlarini keltirib chiqaradi [17]. Bu virus tabiiy sharoitda
Solanaceae oilasi
vakillaridan
pomidor
(
Lycopersicon
esculentum),
bangidevona
(
Datura
stramonium), tik o‗suvchi bangidevona (
D. tatula), ituzum (
Solanium dulcamara),
bolg‗or qalampiri (
Capsicum annium), baqlajon (
S. melongena),
Physalis
floridana,
Ph. angulata kabi o‗simliklarni kasallantiradi [8,17].
Kartoshka
hosildorligini 38-74%, kasallik kuchli tarqalgan hollarda esa 80% gacha
pasaytiradi [17].