87
mahsulotlar va
xizmatlarni ishlab chiqarishda, shuningdek,
saqlash, qayta ishlash va uzatish uchun raqamli
texnologiyalardan faol foydalanishda rol oʻynashi
bilan
tavsiflanadigan zamonaviy iqtisodiyot turi
Raqamli iqtisodiyot elektron mahsulotlar va xizmatlar ishlab
chiqarish va ularni elektron tijorat orqali tarqatish asosida:
«elektron mahsulotlarga ixtisoslashgan biznes ishlab
chiqarish jarayonlarini, pul oʻtkazmalarini amalga oshiradi,
shuningdek internet texnologiyalaridan foydalangan holda
mijozlar bilan ishlash
va ularni boshqarish bilan
shugʻullanadi
R.K.Asanov
Raqamli iqtisodiyotning institutsional muhitining elementlaridan biri
bu infratuzilma yoki ekotizimdir
38
.
Infrastruktura
(lotincha infra – “quyida”, “ostida” va lotincha
structure – “tuzilma”, “joylashish”) – har
qanday tizimning uzluksiz
ishlashini ta’minlaydigan oʻzaro mustaqil tuzilmalar toʻplamidir. Atama
1920-1930 yillarda harbiy sohada paydo boʻlgan. Umumiy ma’noda
infratuzilma butun jamiyat yoki unga tegishli soha faoliyat koʻrsatadigan
korxonalar, tashkilotlar, boshqaruv tuzilmalari majmuasidir.
39
Hozirgi vaqtda ilmiy adabiyotlarda «infratuzilma» atamasi bilan bir
qatorda yoki uning oʻrniga «ekotizim» atamasi qoʻllanilmoqda.
1993 yilda biznesga nisbatan ekotizim atamasi J.
Mur tomonidan
ishlatilib, uni biologiyadan iqtisodiyotga oʻtkazgan.
Deloitte Consulting tomonidan nashr etilgan “Business Trends”
hisobotida ekotizimlar oladigan turli xil subyektlardan iborat dinamik va
hamkorlikda rivojlanayotgan jamoalar boʻlib, ular oʻzaro ta’sir va raqobat
jarayonida yangi tarkib yarata olish hususiyatiga ega
40
.
Bir tomondan ekotizimlar barqaror va bardoshlidir, boshqa tomondan
ular doimiy ichki dinamik jarayonlar va transformatsiyalar
bilan ajralib
turadi. Ba’zi tizimlar (masalan, dasturiy ta’minot (DT)) har doim nozik
individualizatsiya yoʻnalishi boʻyicha rivojlanayotgan boʻlsa, boshqa
tizimlar, masalan,
texnologik infratuzilma, aksincha, kichik oʻyinchilarni
38
https://bstudy.net/777130/ekonomika/ekosistema_tsifrovoy_ekonomiki
39
Инфраструктура. [Электронный ресурс]. — Режим достуna:https://ru. Wikipedia.
40
Обзор новых бизнес-тенденций, или Экосистемы рынка труда. [Электронный ресурс]. -Режим доступа:
https://habrahabr.ru/company/mbaconsult/blog/295502/
88
birlashtiradi, singdiradi va boshqalarga resurslar, ma’lumot va
platformalarni taklif etadi.
Dostları ilə paylaş: