O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti



Yüklə 0,92 Mb.
səhifə81/178
tarix25.12.2023
ölçüsü0,92 Mb.
#194299
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   178
Abstrakt algebra-fayllar.org

4.2.6-teorema (Silovning uchinchi teoremasi). Chekli gruppaning Silov p-qism gruppalari soni gruppa tartibini bo‘lib, p modul bo‘yicha 1 bilan taqqosla- nuvchi bo‘ladi.
Isbot. Aytaylik, G gruppa uchun n = |G| = pk · m, k ≥ 1, (p, m) = 1 bo‘lsin. G gruppaning barcha qism gruppalari to‘plamini S(G) = {H | H ≤ G} kabi, barcha Silov p-qism gruppalari sonini esa np kabi belgilaymiz. Berilgan G gruppaning S(G) = {H | H ≤ G} to‘plamga ta’sirini quyidagicha aniqlaymiz:
g ∗ H = g · H · g
−1, ∀g ∈ G, ∀H ∈ S(G),
ya’ni, ta’sir orqali H qism gruppa o‘ziga qo‘shma bo‘lgan qism gruppaga o‘tadi.
Silovning ikkinchi teoremasiga ko‘ra, ushbu ta’sir orqali barcha Silov p-qism gruppalari bitta orbitada yotishi kelib chiqadi. Demak, qandaydir S Silov p-qism gruppasi uchun n
p = |orb(S)| bo‘ladi. |G| = |orb(S)| · |St(S)| tenglikdan Silov p-qism gruppalari soni n ning bo‘luvchisi ekanligi kelib chiqadi, ya’ni np | n.
Endi n
p = 1 + p · q ekanligini, ya’ni Silov p-qism gruppalari soni p modul bo‘yicha 1 bilan taqqoslanuvchi bo‘lishini ko‘rsatamiz. Buning uchun barcha Silov p-qism gruppalari to‘plamini F = {S1, S2, . . . , S|np|} kabi belgilab, S1 gruppaning F to‘plamga ta’sirini a Si = a · Si · a−1 kabi aniqlaymiz, bu yerda a Si va Si ∈ F (umuman olganda ixtiyoriy Si0 uchun ta’sir aniqlash mumkin, umumiylikka ziyon yetkazmagan holda i0 = 1 deb olib, S1 gruppa uchun aniqlangan ta’sirni qaraymiz).
Ma’lumki, ∀a S1 uchun a · S1 · a−1 = S1, ya’ni S1 nuqta qo‘zg‘almas nuqta bo‘ladi. Demak, ushbu ta’sirga nisbatan |orb(S1)| = 1. Endi ushbu S1 nuqta yagona qo‘zg‘almas nuqta ekanligini ko‘rsatamiz. Teskarisini faraz qilaylik, ya’ni qandaydir i /= 1 uchun Si nuqta qo‘zg‘almas nuqta bo‘lsin, u holda a · Si · a−1 = Si,a S1. Bundan esa, S1 · Si = Si · S1 tenglik kelib chiqadi. U holda 1.4.6- teoremaga ko‘ra bu qism gruppalarning ko‘paytmasi H = Si·S1 ham G gruppaning qism gruppasi bo‘ladi.
S1 va Si Silov p-qism gruppalari H qism gruppada yotganligi uchun, ular H gruppaning Silov p-qism gruppalari. Bundan esa, Silovning ikkinchi teoremasiga ko‘ra, ular H gruppada ham o‘zaro qo‘shma bo‘ladi, ya’ni ∃hH topilib, S1 = h · Si · h−1. Bundan esa, h = a · b, aS1, bSi ekanligini hisobga olib,
S1 = a · b · Si · (a · b)−1 = a · (b · Si · b−1) · a−1 = a · Si · a−1 = Si
tenglikka ega bo‘lamiz. Demak i = 1.
Shunday qilib, biz S1 ∗ F → F ta’sir S1 nuqtadan boshqa qo‘zg‘almas nuqtaga ega emasligini ko‘rsatdik. F to‘plamning elementlari soni orbitalardagi elementlar soni yig‘indilariga teng va faqatgina bitta orbita bitta elementli qolgan orbitalar

elementlari soni |orb(S )| = pk


bo‘lib, ular p ga bo‘linganligi uchun n
= 1+p·q



i
tenglik kelib chiqadi.
|St(Si)| p

Demak, Silovning uchinchi teoremasidan G gruppaning tartibi pk · m ga teng bo‘lsa, u holda uning Silov p-qism gruppalari soni np = 1 + pq bo‘lib, np | m


ekanligi kelib chiqadi.

Yüklə 0,92 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   178




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin