«Umumiy va noorganik kimyo» fanidan ma’ruzalar matnlari.
69
…… qo’shimcha valentlik.
Pt ning asosiy valentligi 4 ga, qo’shimcha valentligi 6 ga teng.
Kompleks birikma tarkibidagi markaziy atom bilan bevosita birikkan ligandlar orasidagi bog’lanishlar soni
markaziy atomning koordinatsion soni deyiladi.
Markaziy ionning koordinatsion soni ko’pincha 1 dan 12 gacha bo’lishi mumkin. Lekin 8 dan katta koordi-
natsion sonli komplekslar kam uchraydi.
I valentli elementlarning koordinatsion soni ko’pincha 2 ga teng. Masalan:
[Ag(NH
3
)
2
]Cl, K[Ag(CN)
2
].
II valentli elementlarning koordinatsion soni ko’pincha 4 ga, ba’zan 3 ga va 6 ga teng bo’ladi. Masalan,
Na[PbJ
3
], K
4
[Fe(CN)
6
], [Zn(NH
3
)
4
]Cl
2
.
III va IV valentli elementlarning koordinatsion soni asosan 6 ga teng. Masalan,
K
3
[Fe(CN)
6
]
V valentli elementlarning koordinatsion soni 7 ga teng bo’ladi. Masalan,
Na[NbF
7
]
Umuman, ayni elementning koordinatsion soni elementning valentligiga, eritma konsentratsiyasiga va markaziy
atom ion radiusining ligand radiusiga nisbati bilan bog’liq.
Dostları ilə paylaş: