O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti transport vositalarining tuzilishi va nazariyasi fani bo’yicha
KSHM detallarining konstruktsiyasi
Yüklə 2,37 Mb.
|
|
2. KSHM detallarining konstruktsiyasi.
67
harakatlanmaydigan qismlardan tuzilgan. Harakatlanadigan qismlarga: porshen, porshen halqalari, barmog’i, shatun, tirsakli val, vkladishi va maxovik kiradi. TSilindrlar bloki, karter, karter tagligi va tsilindrlar qopqog’i kiradi. Harakatlanadigan qismlar porshen, porshen halqalari, barmoq, shatun va tirsakli valning vazifasi xamda tuzilish xususiyatlari. Porshen. Ichki aralashmaning tsilindr ichida yonishi natijasida xosil bo’lgan gaz bosimini qabul qilib uni o’z barmog’i xamda shatun orqali tirsakli valga uzatish uchun xizmat qiladi. Porshenning yuqori qismida kallak ikkita babishka va yo’naltiruvchi qism (g’ilof) bo’ladi. (3.2-rasm). Porshenning yuqorigi qismi tub deb ataladi. Karbyuratorli dvigatel porshenlarning tubi tekis bo’ladi va dizel dvigateli porshenlarning tubi chuqurchali bo’ladi. Porshen kallagi g’ilofiga nisbatan kuchli qiziydi va kengayadi. SHu sababli kallak diametrini biroz kichik qilib tayyorlanadi. 3.2- rasm. Porshen shatun guruxining qismlari: 1-porshen, 2-tirsakli val o’zak podshipniklarining vkladishlari, 3- maxovik, 4- tirsakli valning o’zak bo’yni, 5-ketingi o’zak podshipnik qopqog’i, 6 - probka, 7- posangi, 8-shcheka, 9 - o’rta o’zak podshipnik qopqog’i, 10-tirsakli valning old bo’yni, 11 - old o’zak podshipnik qopqog’i, 12- shesternya, 13 - tirsakli val tumshug’i, 14 - shkiv, 15 - xrapovik, 16 - tirak shayba, 17 - bimetall shaybalar, 18- tirsakli valning shatun bo’yinlari. 19 -shatun podshipnik vkladishlari, 20 - stopor halqa, 21 - porshenь barmog’i, 22 - shatun yuqorigi kallagining vtulkasi. 23 - shatun, 24 - shatun qopqog’i, 25- salьnik, 26-moy haydash ariqchasi, 27-moy chiqarish tarog’i, 28-drenaj ariqcha. Bu mexanizm qo’zg’almas (tsilindrlar, tsilindrlar bloki, tsilindrlar kallagi, karter, karter tagligi) va qo’zg’aluvchan (porshenlar, porshen barmog’i halqalari bilan, shatunlar, podshipnikli tirsakli val, maxovik) qismlardan iborat (3.2-rasm). Porshen kallagining tashki tomoniga halqalarni o’rnatish uchun aylana ariqchalardan iborat. Porshen alyumin kotishmasining quyib yasaladi. Porshen halqalari. Gazlarning tsilindrdan karterga sizib o’tishini 68
moyni sidirish (moy sidiruvchi halqalar) uchun xizmat qiladi. Halqalar kulrang cho’yandan yoki po’latdan tayyorlanadi va kesikchalar yordamida tsilindr ichki qismidan qulflanadi. Porshenlarga ikkita yoki uchta kompressiya halqalari va bitta yoki ikkita moy sidiruvchi halqalar o’rnatiladi. Porshen barmog’i porshenni shatunga erkin harakatlanishi uchun va unga biriktirish uchun xizmat qiladi. U po’latdan ichi g’ovak qilib ishlanib sirti yuqori chastotali tok bilan toblantiriladi va porshen bobishkalariga ikkita to’xtatish (stopor) halqalari yordamida maxkamlanadi. Bunday maxkamlash usuli porshen barmog’ini birlashishga imkoniyat yaratadi. SHatun ish yo’li taktida (kengayish jaraynida) gaz bosimini porshendan tirsakli valga, yordamchi taktlar bajarilayotganda (kiritish, siqish va chiqarish jarayonlari) esa tirsakli valdan porshenga uzatish uchun xizmat qiladi. SHatun po’latdan yasalib, qo’shtavr kesimli sterjendan iborat, yuqorigi kallagi ajralmas va pastki kallagi ajraluvchi bo’ladi. Yuqorigi kallakga bronzali vtulkani presslab kirgiziladi, pastkisiga esa shatun vkladishlari o’rnatiladi. V-simon dvigatellarda tirsakli valning bitta shatun bo’yniga ikkita shatun o’rnatiladi. Bunda o’ng tomondagi tsilindrlarda shatundagi nomer ketinga «nazad», chap qatordagi tsilindrlarda esa shatundagi nomer oldinga qaratiladi, ya’ni porshendagi «vperyod» yozuviga to’g’ri keltiriladi. Tirsakli val gaz bosimi kuchini porshenlardan shatunlar orqali qabul qilib olib, uni krivoship orqali burovchi momentga aylantiriladi. Tirsakli valda tayanch buyinlar va shatun buyinlar va shatun buyinlari, tirsaklar (krivoshiplar), posangilar maxovikni maxkamlash uchun flyanets xamda xrapovikni burab kirgizish uchun ichki rezbali uchi bor. Tirsakli val pulatdan yoki puxta cho’yandan yasaladi. Posangilar tayanch podshipniklarni markazdan kochma kuchlarning zararli ta’siridan saklash uchun xizmat qiladi. Moyni tayanch buyinlardan shatun buyinlariga keltirish uchun moy kanallari yasalgan. Tirsakli valning tayanch bulimlari karterdagi yostikchalarga vkladish bilan birga o’rnatiladi va ular yostikcha kapkoklari bilan shpilkalar yordamida maxkamlanadi. TSilindrlari qator joylashgan dvigatel tirsakli vallarning shatun buyinlari juft-juft kilib 180 0 burchak ostida joylashtirilgan va shatun buyinlariga bittadan shatun o’rnatiladi. 8 tsilindrli V-simon dvigatellarning tirsakli vallarida 90 0 burchak ostida joylashgan turtta shatun buyinlarining xar biriga ikkitadan: biri chap, ikkinchisi ung qatoridagi tsilindrlar shatun o’rnatiladi. Ularning nomerlari chizmada ko’rsatilgan (3.3- chizma). 69
a,b,d-sakkiz tsilindrli V-simon dvigatellarniki, 1 va 3-tayanch va shatun buyinlar; 2-posangilar; 4-tikin; 5-cho’kindi tutkich; 6-gardishida tishlari bor bo’lgan maxovik. Tirsakli valdagi shatun buyinlari va tayanch buyinlarining vkladishlari pulat lentadan tayyorlanib, uning ichki (ish) sirti yupka antifriktsion kotishma katlami bilan koplanadi. O’rtacha va yengil yuk ko’taradigan avtomobil dvigatellaridagi vkladishlarning ish sirti serqalay alyumindan iborat. Katta yuk ko’taradigan avtomobillarda shatunlarning vkladishlari uch katlamli yasalib, ish qatlami qo’rg’oshinli bronzadan quyilgan. Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|