O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi s. B. Bairova, G. M. Abduraupova

mexanik, fizik, kimyoviy
va
aralash 
usul-
lari farqlanadi:
1.
Mexanik 
usullarga xona va undagi buyumlarni ho‘l latta 
bilan artish, kiyim-kechak va ko‘rpa-yostiqlarni qoqish, chang-
yutqich bilan tozalash, xonani shamollatish, oqlash, bo‘yash, 
qo‘lni yuvish va boshqalar kiradi. Bu usulda 50–70% mikroblar 
bartaraf etiladi, usulning afzalligi oson va tez bajarilishi bo‘lsa, 
kamchiligi ishonchsizligidir. 
 

---

77 
2.
Qurutish,
 
quyosh nuri, ultrabinafsha nurlar (simob, kvars 
lampalari), olov (axlat, chiqindilarni yoqish, metall buyumlarni 
qizdirish), qaynoq suv, zararsizlantirish xonalarida maxsus 
apparat (avtoklav)da suv bug‘i va issiq havodan foydalanish 
fizik 
usullaridan hisoblanadi.
3. Kimyoviy 
usul kislotalar, ishqorlar, xlorli ohak, xloramin, 
fenol, krezollar (lezol, naftalizol), formalin, sulema va bosh-
qalardan foydalanishdir.
4. 
Tibbiy asbob - anjomlarni ikki yoki undan ko‘p usul-
lardan foydalanib zararsizlantirish, 
aralash, murakkab 
yoki
 
kombinatsiyalashgan 
dezinfeksiya deyiladi.
 
 
ZARARSIZLANTIRUVCHI ERITMALARNI TAYYORLASH 
Davolash – profilaktika muassasalarida kimyoviy vositalar-
dan tayyorlangan zararsizlantiruvchi kukun va tabletka ko‘rini-
shidagi kuchli va ishchi eritmalarni qo‘llash keng tarqalgan. 
Zararsizlantiruvchi vositalar maxsus shamollatkich o‘rnatilgan 
alohida xonalarda tayyorlanishi lozm. 
YUQORI KONSENTRATSIYA SUYUQ HOLDAGI 
DEZINFEKSIYALOVCHI ERITMALARDAN ISHCHI 
ERITMA TAYYORLASH 
Ishlatiladigan tarkibida xlor saqlovchi dezinfektant kosen-
tratsiyasini tekshiring (konsentrat %).
Formuladan foydalangan holda eritma tayyorlash uchun 
kerak bo‘ladigan suv miqdorini hisoblang.