joylashadi.
24
ichak, qovuq, bachadon va boshqalar) qon,
limfa tomirlar va terining mu shak qavatini
hosil qiladi.
Silliq mushaklarning qisqarishi ixtiyor-
dan tashqari va s
mkin bo‘ ladi. U oz miq-
dorda energiya sarf qilib va charchamas-
dan uzoq v aqt qisqargan holatda turishi mu-
mkin. Qisqarish faoliyatining bu turi tonik
qisqarish deb ataladi.
Ko‘ndalang targ‘il mushak to‘qima
suyak richaglarini harakat
ga keltiruvchi
skelet mushaklarini va ba’zi ichki a’zolar
(til, halqum, qizilo‘ngachning yuqori qis-
mi) tarkibiga kiradi. Tananing turli qis-
mlarida bu to‘qima o‘z xususiyatlariga ega.
Skelet mushaklarining katta qismi yuqori
tezlikda qisqarish va tez charchash xusu-
siyatiga ega. Ha rakat faoliyati ning bu turi
tetanik qisqarish de yi ladi.
Ro‘ndalang tar-
g‘il mushak (12-rasm) murakkab tuzilgan
ko‘p o‘zakli ko‘nda lang tar g‘il mushak hu-
jayralaridan iborat. Ular cho‘zilgan silindr shaklida, uchlari yu-
maloq yoki o‘tkir bo‘lib, ular orqali tolalar bir-biriga tegib tu-
radi yoki pay va fas siya lar biriktiruvchi to‘qimasiga yopishadi.
Ko‘ndalang targ‘il mushak tolalar uzunligi odamda 10 sm va
undan ko‘p, diamet ri 12–70 mkm. Ularning qisqaruvchi appa-
rati ko‘ndalang targ‘il miofibrillar bo‘lib, ularning ko‘ndalang
targ‘illigi qoramtir va yorug‘ sohalarning turli xil fizik-kimyoviy
va optik xususiyatlarga egaligidandir.
Skelet mushaklari bi riktiruv-
chi to‘qimaga boy bo‘lib, ular
mushak tolalarini o‘rab yup
qa
endomiziyni hosil qiladi.
Ro‘n-
dalang targ‘il mushaklar bosh
miya po‘stlog‘idan kelayotgan
impulslar ta’sirida ixtiyoriy ra-
vishda qisqaradi. Bundan tash-
qari bir qism mushaklar (qo-
vurg‘alararo mushaklar, diafrag-
Dostları ilə paylaş: