O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti

 
17.2. Tabiatni muhofaza qilishda davlat va nodavlat 
tashkilotlarning o‘rni 
Tabiatni muhofaza qilish va uni asrash, kelgusi avlodlarga etkazish 
bugungi kunda respublika hududida yashovchi har bir inson hayotidagi 
muhim vazifalarning biri hisoblanadi.
Tabiatni muhofaza qilish bo‘yicha respublika boshqaruv organ-
larida faoliyat ko‘rsatayotgan har bir rahbar xodimning o‘z vakolatlari 
bor. Shuningdek, belgilangan ishlarning amalga oshishida va bajari-
lishida respublikamiz Prezidenti quyidagi vakolatlarga ega: 
● ekologik xavfsiz muhitni ta’minlash uchun zarur chora 
tadbirlarni ko‘radi; 
● ekologiya sohasidagi qonunlarni imzolaydi va shunga oid farmon 
va farmoyish hamda qarorlar qabul qiladi, ekologik qonun me’yorlarini 
buzuvchi davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining hujjatlarini 
bekor qiladi; 
● Oliy Majlisga Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat 
qo‘mitasi raisi lavozimi tasdig‘iga nomzod taqdim etadi; 

---

181 
● ekologik inqiroz yoki talofat ko‘rgan hududlarda qisman yoki 
butunlay favqulodda holat joriy etadi; 
● respublika ichida va xalqaro ekologik siyosatga doir vakolatlarni 
amalga oshiradi. 
Ekologik vakolat respublika Oliy Majlisiga ham berilgan, ular o‘z 
imkoniyatlaridan kelib chiqib harakat qiladi.
Tabiatni muhofaza qilish ishlari uchun barcha viloyatlardagi 
hokimiyatlar ham baravar vakolatlidir, har bir hokimlik o‘z hudu-
didagi imkoniyatlar, tuproq, iqlim, suv, yaylov, o‘rmon xo‘jaligi hamda 
qayta ishlash va sanoat korxonalari mavjudligidan kelib chiqib, o‘z 
ishlarini amalga oshiradi: 
● o‘zlariga tegishli hududlarda tabiat muhofazasi uchun yo‘nalish-
larni belgilaydi, mintaqaviy yoki hududiy ekologik dasturlarni ishlab 
chiqadi va tasdiqlaydi; 
● mahalliy tabiiy kadastrni amalga oshirib, undan foydalanilganlik 
va ifloslantirganlik uchun to‘lovlarni amalga oshiradi; 
● tabiatni muhofaza qilish uchun zarur bo‘lgan moddiy texnik 
vositalar ta’minotini yo‘lga qo‘yadi; 
● tabiiy resurslardan foydalanish, sanoat, maishiy chiqitlarni 
tashlash yoki ko‘mishga ruxsat beradi va ularni bekor qiladi; 
● o‘z hududidagi korxonalarning ekologik faoliyatini zarur paytda 
to‘xtatib qo‘yadi; 
● ekologik me’yoriy hujjatlarni qabul qiladi, Konstitusiyaga va 
qonunlarga zid kelmaydigan boshqa ekologik vakolatlarni amalga 
oshiradi. 
Atrof-tabiiy muhitni muhofaza qilishdagi davlat boshqaruvini 
Vazirlar Mahkamasi, Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish 
davlat qo‘mitasi va mahalliy organlar bajaradi. 
Bir qator vazirliklar va muassasalar, korxonalarda tabiatni 
muhofaza qilishni boshkarish bo‘limlari ish olib boradi.  
O‘zbekistonda atrof-muhitni muhofaza qilish bo‘yicha bosh ijro 
etuvchi organ Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat