52
Barcha vaziyatlarda boshqa qimmatbahoroq turdagi yerlarga transformatsiyalanadigan yerlar
izlab topiladi, xo‘jaliklarning o‘zida yetarlik pul, mehnat va texnik resurslar mavjud bo‘lsa,
o‘zlashtirilishi yoki yaxshilanishi mumkin bo‘lgan yerlarni ichiga oluvchi meliorativ yer fondi
aniqlanadi.
Xo‘jalikka biriktirilgan yerlarni iqtisodiy baholash materiallari uning iqtisodiy unumdorligini
(tabiiy unumdorlik ko‘rsatkichlariga qaratilgan tuproq bonitirovkasi ma’lumotlaridan farqli ularoq)
tavsiflaydi. Iqtisodiy baholashda nafaqat tuproqlar sifati, balki, xo‘jaliklarning mahsulotlarni sotish
bozoridan va moddiy-texnik ta’minot punktlaridan, yer uchastkalarining - aholi yashash joylari va
xo‘jalik markazlaridan uzoqligi, uchastkalarning texnologik xususiyatlari va boshqa dehqonchilik va
chorvachilikning samaradorligini aniqlovchi sharoitlar hisobga olinadi.
Yer tuzishda bu ma’lumotlardan quyidagi masalalarni yechish uchun foydalaniladi:
*
xo‘jaliklarning va ular bo‘limlarining optimal ixtisosligini, ekin maydonlari tarkibini
belgilash;
*
almashlab ekishlarni va ayrim ekinlar maydonlarini ular uchun yaroqliroq yerlarda
joylashtirish;
*
dalalar, ishchi (sug‘orish) va texnologik uchastkalarni agrotexnik jihatdan bir xil yer
massivlarida joylashtirish;
*
qishloq xo‘jalik ishlab chiqarishiga barcha qimmatbaho yerlarni jalb etish va aksincha,
sanoat, transport va boshqa noqishloq xo‘jalik maqsadlari uchun kam qimmatli yerlarni
ajratish;
*
xo‘jaliklar va ular bo‘limlarining ishlab chiqarish dasturlarini tuzish, yer tuzish
Dostları ilə paylaş: 
