xo‘jaliklarning mehnat resurslari, qishloq xo‘jalik texnikasi, asosiy va aylanma fondlari bilan ta’minlanishi, ularning energiya bilan qurollanganligi; *
korxonalarning moliyaviy ahvoli, kreditlarni jalb etish imkoniyati, bo‘sh pul mablag‘larining mavjudligi. Yer turlarining tarkibi va maydoni ko‘pchilik hollarda xo‘jaliklarning ixtisosligini, paxta, don,
yem-xashak, boshqa mahsulotlarni ishlab chiqarishning mumkin bo‘lgan hajmlarini, chorvachilik
tarmoqlarining joylashishini aniqlaydi.
Masalan: haydalma yerlarning nisbati yuqori bo‘lsa, paxtachilik va g‘allachilik ishlab
chiqarishlarini rivojlantirish uchun eng qulay sharoit yaratiladi; bunda birinchi navbatda e’tibor
to‘g‘ri almashlab ekishlarni joriy etishga qaratiladi. Yaylov va pichanzorlarning katta maydonlarida
birinchi qatorga ular yerlarini yaxshilash, mahsuldorligini oshirish, hududni yaylov va pichanzor
almashishlarini, poda, otar va brigada uchastkalarini, navbat bilan mollar boqiladigan uchastkalarni,
yozgi lagerlarni, mollar haydaladigan yo‘llarni joylashtirish bilan ichki tashkil etish chiqadi. Tabiiy
yerlar turlarining kichik maydonlarida ozuqa yetishtirish haydalma yerlarga ko‘chadi; buning uchun
yashil konveyer tashkil etiladi, ozuqa almashlab ekishlari, uzoq vaqt yem-xashak ekinlari
(makkajo‘xori, ko‘p yillik o‘tlar) ekiladigan almashlab ekishga kirmaydigan uchastkalar joriy etiladi,
haydalma yerlarda madaniy yaylovlar loyihalanadi va sh.o‘.
Yer tuzish ob’ektlari, asosan davlat tuzumi bilan o‘zaro tashkiliy, texnologik, iqtisodiy munosabatlar orqali u yoki bu darajada bog‘langan, har xil texnik jihozlangan, yer va mehnat resurslari, asosiy va aylanma fondlar bilan ta’minlangan, qishloq xo‘jaligi va boshqa korxonalar, tashkilotlar va muassasalar hisoblanadi. VI BOB YER TUZISHDA HISOBGA OLINADIGAN IQTISODIY