O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti


Windowsda disklarni tekshirish dasturi qaysi?



Yüklə 6,9 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə74/173
tarix30.09.2023
ölçüsü6,9 Mb.
#150593
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   173
18. Windowsda disklarni tekshirish dasturi qaysi?
a)
Scan Disk. 
b)
Spee Disk;
c)
Defragmantatsiya;
d)
Instalyatsiya; 
19.Grafik ekranning nuqtasi ….. deb ataladi 
a)
nuqta
b)
tasvir 
c)
piksel 
d)
belgi 
20.Photoshop grafik muharriri qachon qo`llaniladi? 
a)
Foto suratlarni tahrir qilishda 
b)
Matn kiritishda 
c)
Taqdimot yaratishda 
d)
Hech qachon qo`llanilmaydi 


129 
II-bob

Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari va 
texnologiyalari
1§.
Dasturlash texnologiyasi uskunaviy vositalari 
1.1. Dasturlash texnologiyalari haqida umumiy tushuncha. 
Apparat vositalari sohasida ma’lumotlarga ishlov berish va ularni 
qayta ishlah so‘nggi yillarda konstruktsiyada va texnologiyada jiddiy 
muvaffaqqiyat qozondi. Har ikki-besh yilda yangilanadigan kompyuter-
larning yanada samaraliroq avlodlari buning natijasidir. Dasturiy 
ta’minot sohasi o‘tmishda mahsulotning hayotiy sikli bilan 10 yil 
atrofida ishlardi. 
Amaliy dasturiy ta’minot sohasidagi mahsulotning ancha uzoq 
hayotiy sikli shunga asoslanadiki, professional talablar apparat vosita-
larining texnik imkoniyatlari singari tez o‘zgarmaydi. 
Apparat vositalarining o‘zgarishi, shuningdek yangi kompilyatorlar 
(Compiler) va operatsion tizimlar paydo bo‘lishi sababli dasturiy 
ta’minot xizmat muddati davomida o‘zgartirishlarning katta miqdori 
zarur bo‘lib qoladi. Ma’lum darajada ular “yuqoridan pastga” qoidasi 
ishlamaydi, chunki yangi muhit eski dasturlarga xizmat ko‘rsata olmaydi 
va eski turdagi kompilyatorlar buyruqsini uzoqroq tutib turmaydi.
Bundan tashqari mazkur yangi vositalar eski dasturlashni 
osonlashtiradi-gan yangi vositalarning katta miqdoriga ega. Keyingi 
sabab shuki, kompilyatorlarning dolzarb versiyasi apparat vositalari 
yangi platform-sidagi ortiq ishlashga qodir emas (ya’ni funktsional 
bo‘lmay qoladi) va ularni tegishlisi bilan almashtirishga tayyorgarlik 
ko‘rish lozim. Bu asosda o‘zgarishlarning natijasi shuki, ko‘p hollarda 
iloji boricha ko‘proq dasturlarni tez o‘zgartira olish uchun ularni notartib 
deb atalgan o‘zgartirishlar natijasidir. Etarli darajada hujjatlashtirishni 
o‘zgartirishni amalga oshirmaslik dasturlarni tushunib bo‘lmaydigan 
qiladi. 
Bundan tashqari, ko‘pincha shunday ham bo‘ladiki, xodim 
(mutaxasis) tashkilotni tark etadi, dasturlarda xatolar bo‘lib, hujjatlar 
to‘liq bo‘lmasa va shunday qilib bu dasturdagi Nou-Hau yo‘qotiladi. 
Shuning uchun ayrim tashkilotlar “So‘nggi chora”ni yangi tizimni 
qo‘lga kiritishda ko‘radi . Shu bilan birga tan olishmaydiki yangi 


130 
standart dasturiy ta’minotni rejalashtirish va kiritishning o‘zi ko‘pincha 
juda uzoq davom etadi va o‘z kuchlari bilan ishlab chiqilgan va yana 
ko‘tish kerak bo‘ladigan bir qator to‘ldirishlar bilan tugaydi. Mana shu 
sabablarga ko‘ra sanoati industrallashgan mamlakatlarda eski odatlarni 
yengib o‘tish yoki texnik xizmat ko‘rsatish tarmog‘i bo‘yicha dasturiy 
ta’minot sohasida mashg‘ul bo‘lgan barcha xodimlarning 50 dan 80 
foizigina mehnat qiladi. Qolgan 20-50 foiz xodim tizimli va amaliy 
dasturiy ta’minotni ishlab chiqish va uni kelgusida rivojlantirish bilan 
shug‘ullanadi. 
O‘zbekistonda oldingi davrdan qolgan zamonaviy dasturiy 
ta’minot bilan baravar qo‘llaniladigan va albatta, dasturiy ta’minot bilan 
soddalashtirilmagan bir qator o‘ziga xos dasturiy ta’minot mavjudki, 
mamlakatda umuman olganda bu o‘ziga xos xususiyat bilan qiyoslasa 
bo‘ladigan vaziyat hukmronligini ifoda etadi. Bu yerda dasturchilar 
uchun dasturiy ta’minot xizmatini ko‘rsatish, uni bundan keyin 
rivojlantirish (takomillashtirish) bo‘yicha, zarurat tug‘ilganda esa 
mamlakatning iqtisodiy va ma’muriy jarayonlari uchun zarur bo‘lgan 
yangi dasturiy ta’minotni ishlab chiqish bo‘yicha faoliyatning keng 
maydoni mavjud. 
Keyingi mulohozalar eng avvalo, dasturiy ta’minotning turlari va 
ularning vazifalari haqidagi tasavvurlar dasturlar yoki butun bir amaliy 
tizimlarni loyihalash, amalga oshirish va xizmat ko‘rsatishdagi harakat 
usullari va chizmalari bilan birga beriladi. 
Har bir o‘quvchi uchun dastur, dasturlash dasturlash texnologiyasi 
uchunchalariga oydinlik kiritib o‘tishmizga to‘g‘ri keladi: 

Yüklə 6,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   173




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin